Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp được xây dựng với mục tiêu hoàn thiện đồng bộ hệ thống pháp luật, tháo gỡ các điểm nghẽn trong cơ chế, chính sách, góp phần phát triển mạnh mẽ nền công nghiệp quốc phòng, an ninh, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Dự thảo Luật đã bổ sung nhiều nội dung quan trọng
Một trong những điểm nổi bật của Dự thảo Luật là việc bổ sung, hoàn thiện các quy định mang tính đột phá, nhằm hình thành và phát triển đồng bộ nền công nghiệp quốc phòng, an ninh hiện đại, tự chủ, có khả năng hội nhập quốc tế. Cụ thể:
Thứ nhất, về Quỹ hỗ trợ phát triển công nghiệp an ninh
Dự thảo Luật đã bổ sung quy định về việc thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển công nghiệp an ninh – một công cụ tài chính quan trọng nhằm tạo nguồn lực ổn định, bền vững cho nghiên cứu, sản xuất và ứng dụng các sản phẩm, dịch vụ phục vụ nhiệm vụ bảo đảm an ninh quốc gia. Quỹ này có thể được hình thành từ ngân sách nhà nước, đóng góp của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân và các nguồn hợp pháp khác.
Việc thành lập Quỹ không chỉ giúp đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư mà còn góp phần tăng tính chủ động của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp an ninh trong triển khai nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất sản phẩm chuyên dụng, đồng thời khuyến khích khu vực tư nhân tham gia sâu hơn vào lĩnh vực công nghiệp an ninh.
Thứ hai, về mô hình tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia
Dự thảo đã đưa ra mô hình tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia như một hướng đi mới nhằm thúc đẩy liên kết giữa các cơ sở nghiên cứu, sản xuất, đào tạo và ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực an ninh. Đây là giải pháp quan trọng để tạo sự gắn kết giữa công nghiệp an ninh với công nghiệp dân dụng, giữa khu vực nhà nước và khu vực tư nhân, tận dụng tối đa tiềm năng của hệ thống cơ sở vật chất, nhân lực và tri thức khoa học trong nước.
Việc hình thành tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia còn giúp tăng khả năng phối hợp giữa các lực lượng, tránh phân tán nguồn lực, đồng thời tạo môi trường thuận lợi để ứng dụng các thành tựu khoa học – công nghệ hiện đại vào sản xuất, chế tạo, cung ứng sản phẩm và dịch vụ phục vụ công tác bảo đảm an ninh, trật tự.
Thứ ba, về hoàn thiện cơ chế, chính sách đặc thù
Dự thảo Luật đã chú trọng đến việc xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù về tài chính, đầu tư và quản lý nhà nước đối với công nghiệp quốc phòng và an ninh. Các chính sách này hướng tới khuyến khích nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ, ưu đãi thuế và đầu tư hạ tầng kỹ thuật chuyên dụng, đồng thời bảo đảm tính công khai, minh bạch, tránh trùng lặp và lãng phí nguồn lực.
Những nội dung này cho thấy dự thảo Luật đã bước đầu tiếp cận theo hướng tạo lập môi trường pháp lý thuận lợi để phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh theo hướng hiện đại, tự chủ, kết hợp chặt chẽ với công nghiệp dân sinh, là cơ sở pháp lý quan trọng để huy động tối đa các nguồn lực xã hội, phát huy nội lực, kết hợp với hợp tác quốc tế nhằm phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh theo hướng hiện đại, tự chủ và hội nhập.
Một số vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện
Bên cạnh những điểm mới, tiến bộ, dự thảo Luật vẫn còn một số nội dung cần được nghiên cứu, làm rõ hơn để bảo đảm tính khả thi và thống nhất trong thực hiện, cụ thể:
- Về nguyên tắc “không trùng nội dung chi với Quỹ công nghiệp quốc phòng” (quy định tại điểm b khoản 3a Điều 22 của Dự thảo): quy định này còn mang tính khái quát, chưa nêu rõ ranh giới giữa các nội dung chi của hai Quỹ, dễ dẫn đến chồng chéo trong thực tiễn triển khai. Cần quy định cụ thể hơn về phạm vi, nội dung chi và đối tượng sử dụng của từng Quỹ, bảo đảm Quỹ công nghiệp quốc phòng chỉ phục vụ cho công nghiệp quốc phòng, còn Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh chỉ phục vụ cho công nghiệp an ninh.
- Bổ sung cơ chế quản lý, giám sát, công khai, minh bạch trong hoạt động của các Quỹ, tránh trùng lặp, lãng phí nguồn lực, đồng thời tăng cường trách nhiệm giải trình của cơ quan quản lý. Việc quy định rõ ràng, minh bạch sẽ giúp phân định chức năng, nhiệm vụ, tránh mâu thuẫn pháp lý, đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách và nguồn lực xã hội đầu tư cho lĩnh vực quốc phòng, an ninh.
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp là bước đi cần thiết nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh hiện nay. Tuy nhiên, để Luật khi ban hành đi vào thực tiễn một cách hiệu quả, cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện các quy định liên quan đến cơ chế tài chính, đặc biệt là nội dung về Quỹ hỗ trợ phát triển công nghiệp an ninh và nguyên tắc sử dụng quỹ, bảo đảm không chồng chéo, trùng lặp giữa các nguồn lực.
Việc tiếp tục lấy ý kiến rộng rãi của các bộ, ngành, địa phương và giới chuyên gia là cần thiết để dự thảo Luật vừa đảm bảo tính khả thi, vừa tạo hành lang pháp lý vững chắc cho phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh trong giai đoạn mới./.