Mây 16 tuổi là con gái lớn trong một gia đình có 3 chị em, các em của Mây lần lượt 10 tuổi và 4 tuổi. Do hoàn cảnh gia đình khó khăn nên Mây phải nghỉ học ở nhà để giúp đỡ bố mẹ. Bố mẹ của Mây là anh Lý và chị Dất, anh chị kết hôn từ khi chị 14 tuổi, anh 16 tuổi. Một hôm, sau khi sang hàng xóm uống rượu mừng nhà mới, anh Lý đã đồng ý gả Mây cho một gia đình giàu có trong làng. Sau khi về, anh gọi Mây và bảo:
- Mây, mày đã lớn rồi, bố sẽ cho mày đi lấy chồng.
Mây nghe vậy sửng sốt:
- Sao lại thế hả bố? Con vẫn còn nhỏ mà.
Anh Lý bèn nói:
- Nhỏ cái gì, mày xem, mẹ mày lúc 16 tuổi đã đẻ ra mày rồi đấy. Yên tâm, bố đã tìm cho mày một nhà giàu có rồi, là thằng Sinh nhà đầu làng đấy. Nhà nó giàu, nhiều nương nhiều ruộng, gả vào nhà đấy sau này mày không phải lo lắng, tha hồ mà ăn sung mặc sướng.
Mây bèn trả lời:
- Con không lấy chồng đâu, con mới 16 tuổi chưa đủ tuổi lấy chồng, với lại con với anh Sinh có yêu thương nhau đâu mà lấy nhau được hả bố.
Anh Lý gắt lên:
- Không được, tao đã hứa gả mày cho thằng Sinh rồi. Tuổi tác cái gì, người lớn nói được là được. Mày ở nhà tao thì phải nghe lời tao, nếu không tao sẽ đuổi mày ra khỏi nhà này.
Chị Dất mẹ Mây thấy vậy bèn khuyên chồng:
- Con nó còn nhỏ mà ông, ông sang thưa chuyện lại với nhà người ta, làm sao con mình đã lấy chống được. Lấy chồng sớm làm gì rồi lại khổ như tôi…
Anh Lý cắt ngang lời vợ:
- Bà im ngay, tôi đã quyết rồi, hai mẹ con bà cứ liệu cái thần hồn. Đừng để tôi điên lên, vớ vẩn tôi đuổi cổ ra khỏi cái nhà này hết! - rồi lên nhà ngồi hút thuốc lá.
Hai mẹ con Mây thấy vậy chỉ biết ôm nhau khóc.
Bỗng nhiên, ngoài cửa có tiếng gọi:
- Mây ơi Mây, em có ở nhà không?
Mây nghe vậy bèn chạy ra, hóa ra là chị Hoài cán bộ công an xã, hai chị em quen nhau trong một lần diễn văn nghệ của xã. Hôm nay chị Hoài có việc đi vào làng nên tiện thể ghé qua thăm Mây. Thấy Mây hai mắt đỏ ửng, chị bèn hỏi chuyện và được Mây kể rõ mọi chuyện. Sau khi được Mây kể và tìm hiểu rõ đầu đuôi sự việc, chị Hoài đã lên nhà gặp anh Lý để thuyết phục anh về vấn đề của Mây.
- Chào chú Lý ạ!
- À, chào cán bộ. Hôm nay cán bộ đến nhà tôi có việc gì thế?
- Cháu đi vào làng có việc nên ghé quá thăm em Mây thôi ạ. Chú ơi, cháu nghe nói chú muốn gả em Mây lấy chồng phải không ạ?
- Sao cán bộ biết thế, ây dà mẹ con nó đã đi kể cho người ngoài rồi. Đúng thế, tôi đã hứa gả con Mây cho thằng Sinh ở đầu làng. Đầu tháng sau làm lễ hỏi luôn.
- Nhưng em Mây vẫn còn nhỏ tuổi và chưa muốn lấy chồng mà chú.
- 16 tuổi rồi còn nhỏ cái gì. Cha mẹ đặt đâu thì con ngồi đấy, nó ở nhà của tôi thì phải nghe lời tôi chứ. Tôi quyết rồi, nó phải lấy.
Chị Hoài bèn nhẹ nhàng:
- Chú Lý ạ, việc chú ép Mây kết hôn khi em chưa đủ tuổi và không muốn lấy chồng là vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình đấy.
- Cái gì, vi phạm á, cán bộ đừng có mà lừa tôi.
Chị Hoài sau đó đã căn cứ vào các quy định pháp luật về hôn nhân gia đình để giải thích cho anh Lý hiểu:
- Cháu không lừa chú đâu, tại khoản 9 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình quy định cưỡng ép kết hôn là việc đe dọa, uy hiếp tinh thần, hành hạ, ngược đãi, yêu sách của cải hoặc hành vi khác để buộc người khác phải kết hôn trái với ý muốn của họ.
+ Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình quy định:
“1. Quan hệ hôn nhân và gia đình được xác lập, thực hiện theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ.
2. Cấm các hành vi sau đây:
a) Kết hôn giả tạo, ly hôn giả tạo;
b) Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn;
c) Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ;
d) Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;
đ) Yêu sách của cải trong kết hôn;
e) Cưỡng ép ly hôn, lừa dối ly hôn, cản trở ly hôn;
g) Thực hiện sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản vì mục đích thương mại, mang thai hộ vì mục đích thương mại, lựa chọn giới tính thai nhi, sinh sản vô tính;
h) Bạo lực gia đình;
i) Lợi dụng việc thực hiện quyền về hôn nhân và gia đình để mua bán người, bóc lột sức lao động, xâm phạm tình dục hoặc có hành vi khác nhằm mục đích trục lợi.
3. Mọi hành vi vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình phải được xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật.
Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan khác có thẩm quyền áp dụng biện pháp kịp thời ngăn chặn và xử lý người có hành vi vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình.
4. Danh dự, nhân phẩm, uy tín, bí mật đời tư và các quyền riêng tư khác của các bên được tôn trọng, bảo vệ trong quá trình giải quyết vụ việc về hôn nhân và gia đình”.
+ Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình quy định:
“1. Nam, nữ kết hôn với nhau phải tuân theo các điều kiện sau đây:
a) Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;
b) Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định;
c) Không bị mất năng lực hành vi dân sự;
d) Việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn: Kết hôn giả tạo, ly hôn giả tạo; tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn; người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ; kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;
2. Nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính.”
- Chú thấy đấy, Mây mới 16 tuổi, chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định của pháp luật, một trong những điều kiện kết hôn là việc kết hôn do nam, nữ tự nguyện quyết định. Ngoài ra, việc chú ép em Mây lấy chồng là vi phạm hành vi bị cấm trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình là cưỡng ép kết hôn.
Thấy anh Lý trầm tư, chị lại nói thêm:
- Chú ạ, người ta hay bảo “Ép dầu, ép mỡ, ai nỡ ép duyên”, em Mây còn trẻ, tương lai rộng mở, chú cứ cho em đi học nghề, sau này có công việc đàng hoàng rồi lấy chồng cũng chưa muộn. Với lại việc cưỡng ép kết hôn cũng có thể bị xử lý hình sự đấy ạ. Điều 181 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về tội cưỡng ép kết hôn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, cản trở ly hôn tự nguyện như sau:
“Người nào cưỡng ép người khác kết hôn trái với sự tự nguyện của họ, cản trở người khác kết hôn hoặc duy trì quan hệ hôn nhân tự nguyện, tiến bộ hoặc cưỡng ép hoặc cản trở người khác ly hôn bằng cách hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tinh thần, yêu sách của cải hoặc bằng thủ đoạn khác, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 03 năm.”
Anh Lý sửng sốt:
- Ối giời ơi đi tù á. Thế hóa ra việc tôi cho cháu lấy chồng như thế là sai thật rồi cán bộ à. Tôi cứ tưởng ép gả nó cho nhà giàu nó sẽ sướng, hóa ra lại phạm luật.
Sau khi nghe những lời chia sẻ của chị Hoài, anh Lý đã gọi Mây lên và hứa sẽ không ép con lấy chồng nữa đồng thời sẽ cho Mây xuống tỉnh học nghề để sau này có công việc ổn định, không vất vả như bố mẹ nữa. Nghe vậy, cả Mây và mẹ đều rất mừng rỡ, ôm chầm lấy bố cảm ơn và không quên cảm ơn chị Hoài. Tương lai phía trước đang rộng mở với Mây./.