Gia đình anh Hoàng Văn Đức và chị Triệu Hoàng Lan sống tại xã Phủ Thông, tỉnh Thái Nguyên. Họ có một cô con gái duy nhất là Hoàng Thị Thùy Chi, năm nay tròn 15 tuổi. Vì chỉ có một mụn con nên anh chị rất thương con.
Anh Minh làm công việc lắp dây cáp viễn thông nên thường xuyên phải đi công trình xa; chị Lan là nhân viên thư viện ở trường học, tính cẩn thận và thương con hết mực. Cả hai anh chị đều rất yêu thương con, nhưng cách dạy dỗ đôi khi lại không giống nhau:
Anh Đức luôn muốn con học cách tự lập để sau này lớn lên sẽ mạnh mẽ, không lo con gái bị người khác bắt nạt.
Chị Lan lại muốn kiểm soát, bao bọc thật kĩ càng để “bảo đảm an toàn tuyệt đối cho con”.
Hai anh chị thường xuyên có quan điểm trái chiều về cách dạy con.
Vào sinh nhật năm 15 tuổi của Ngọc, ông nội đã quyết định tặng cháu gái một chiếc xe đạp điện trị giá 20 triệu đồng để tiện đi học, ông nói rằng cho cháu để sau này lên cấp ba cháu sẽ đi lại dễ dàng, tiết kiệm được thời gian hơn. Ông còn cẩn thận làm giấy biên nhận tặng cho tài sản, trong đó ghi rõ:
“Tặng cho cháu Hoàng Thị Thùy Chi 01 xe đạp điện hiệu Xmen màu đỏ, trị giá 20 triệu đồng. Tài sản này thuộc sở hữu của cháu Chi.”
Được ông nội tặng món quà lớn như vậy, Chi rất vui sướng vì đây là chiếc xe cô bé đã mong ước từ lâu và là món quà đầu tiên cô được “đứng tên sở hữu”. Cô bé chăm chút chiếc xe như báu vật.
Thế nhưng, niềm vui ấy không kéo dài được lâu.
Một thời gian sau, chị Lan thấy con gái thường đi xe ra ngoài chơi với bạn sau mỗi buổi chiều tan học. Chị tỏ ra lo lắng, ối về nhà chị nói với con:
- Con gái tuổi này rất dễ bị bạn bè xấu dụ dỗ, đi xe đạp điện lại nguy hiểm, đường xá địa phương mình còn khó khăn, không khéo có thể xảy ra tai nạn. Mẹ quyết định sẽ giữ chìa khóa xe, con chỉ được sử dụng xe khi có sự cho phép của mẹ. Con nhớ chưa.
Chi nghe vậy liền phản đối:
- Mẹ, xe của con mà. Xe của con, ông nội đã cho con, con tự quản lý được xe của mình mà!
Chị Lan nghiêm giọng:
- Con mới 15 tuổi, xe để mẹ giữ là đúng! Sau này con lên cấp ba rồi tính sau. Mà không, kể cả sau này con lên đến cấp ba thì mẹ vẫn cứ quản lý cho con, không thể để con tự do được.
Chi thuyết phục không được mẹ, đành ấm ức khóc.
Anh Đức nghe câu chuyện của hai mẹ con, ban đầu cũng ủng hộ vợ, nhưng sau khi thấy con gái khóc, anh lại trở nên băn khoăn trong lòng. Sau khi suy nghĩ kĩ càng, anh nói với vợ:
- Hay là thôi, mẹ nó cứ để con tự quản lý xe của mình. Chỉ cần con hứa sẽ quản lý tốt, không a dua chơi bời lêu lổng là được. Nếu đi xe không cẩn thận để ngã xe thì phải tự chịu trách nhiệm. Con nó cũng lớn rồi, phải tự lập dần đi chứ, mẹ nó cứ bảo bọc mãi thì sau này phải làm sao.
Chị Lan phản đối:
- Ông đừng có mà bàn lùi, tôi đã quyết rồi, không thể để con nó tự do như thế được. Ngoài xã hội nhiều cạm bẫy lắm ông có biết không, con mình còn nhỏ, làm gì đã biết quản lý, để tôi.
Nghe vậy, thấy không thể thuyết phục được vợ, anh Đức đành tặc lưỡi bỏ qua.
Sự căng thẳng trong nhà ngày càng tăng, Chi giận dỗi không nói chuyện với mẹ, chị Lan cũng quyết tâm không đổi ý. Cuối cùng, chị Lan thâm chí mang xe… cho người họ hàng mượn tạm “để đỡ hỏng xe”. Chi phát hiện, rất tức giận và nói rằng mẹ “xâm phạm tài sản riêng của con”.
Câu chuyện tưởng chừng nhỏ, nhưng khiến cả gia đình rơi vào bầu không khí nặng nề.
Một hôm, trường học tổ chức buổi tuyên truyền pháp luật về quyền trẻ em và Luật Hôn nhân và gia đình. Khi nghe đến “Điều 75, 76 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014”, Chi ngạc nhiên khi biết rằng mình có quyền sở hữu tài sản riêng.
Đồng thời, tại phòng làm việc, đồng nghiệp thấy chị Lan vừa sắp xếp lại sách vừa tỏ ra buồn rầu, mặt mày cau có bèn hỏi han. Sau khi biết chuyện, chị nói:
- Lan à, chị biết em lo lắng cho con, nhưng chị thấy bé Chi luôn ngoan ngoãn, nghe lời, sẽ không có chuyện giao du với bạn xấu đâu. Ngoài ra, Chi cũng đã 15 tuổi rồi, pháp luật quy định có quyền tự quản lý tài sản riêng của mình rồi đấy, em không nên tước mất quyền của con như thế, đây này - chị vừa nói vừa cầm quyển Luật Hôn nhân và gia đình từ giá sách ra
+ Khoản 1 Điều 75 Luật Hôn nhân và gia đình quy định:
“1. Con có quyền có tài sản riêng. Tài sản riêng của con bao gồm tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng, thu nhập do lao động của con, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng của con và thu nhập hợp pháp khác. Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của con cũng là tài sản riêng của con”.
+ Điều 75 Luật Hôn nhân và gia đình quy định về quyền quản lý tài sản riêng của con:
“1. Con từ đủ 15 tuổi trở lên có thể tự mình quản lý tài sản riêng hoặc nhờ cha mẹ quản lý.
2. Tài sản riêng của con dưới 15 tuổi, con mất năng lực hành vi dân sự do cha mẹ quản lý. Cha mẹ có thể ủy quyền cho người khác quản lý tài sản riêng của con. Tài sản riêng của con do cha mẹ hoặc người khác quản lý được giao lại cho con khi con từ đủ 15 tuổi trở lên hoặc khi con khôi phục năng lực hành vi dân sự đầy đủ, trừ trường hợp cha mẹ và con có thỏa thuận khác.
3. Cha mẹ không quản lý tài sản riêng của con trong trường hợp con đang được người khác giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự; người tặng cho tài sản hoặc để lại tài sản thừa kế theo di chúc cho người con đã chỉ định người khác quản lý tài sản đó hoặc trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
4. Trong trường hợp cha mẹ đang quản lý tài sản riêng của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự mà con được giao cho người khác giám hộ thì tài sản riêng của con được giao lại cho người giám hộ quản lý theo quy định của Bộ luật dân sự”.
Nghe vậy, chị Lan rơi vào trầm tư suy nghĩ. Tối hôm đó, Chi lấy hết can đảm nói chuyện thẳng với bố mẹ:
- Bố mẹ ơi, con biết bố mẹ thương con, sợ con đi xe nguy hiểm. Nhưng xe là ông bà tặng con, pháp luật cho phép con có tài sản riêng. Con không muốn mất quyền tự quản lý của mình.
Anh Đức im lặng hồi lâu. Anh nhớ lại hồi nhỏ, mình từng bị cha giữ tiền thưởng học sinh giỏi vì cho rằng “trẻ con thì biết gì về tiền bạc”. Bây giờ, anh thấy mình đang lặp lại điều đó với con.
Anh quay sang vợ:
- Mẹ nó à, có lẽ chúng ta nên cho con tự chịu trách nhiệm. Mình vẫn có thể quản lý, nhưng đừng tước quyền của con.
Chị Lan xúc động, nhưng vẫn lo lắng:
- Tôi, tôi chỉ sợ con còn nhỏ, lỡ xảy ra chuyện…
Chi nắm tay mẹ:
- Con hứa sẽ cẩn thận, đi học về đúng giờ. Nhưng mẹ cho con giữ xe nhé. Con muốn được bố mẹ tin tưởng.
Sau cuộc nói chuyện ấy, chị Lan đã đồng ý trả lại xe cho con để con tự quản lý. Tuy nhiên, chị đề nghị:
- Hai mẹ con mình cùng ký “Bản cam kết sử dụng tài sản riêng an toàn”, nếu con sử dụng xe không đảm bảo an toàn, mẹ sẽ thu xe thật đấy.
Chi mừng rỡ, ôm chầm lấy mẹ. Hai mẹ con cùng viết bản cam kết và ký tên của mỗi người.
Từ đó, Chi luôn chủ động đi về đúng giờ, cẩn thận hơn khi sử dụng xe. Cả nhà cũng trở lại vui vẻ như trước.