Anh Quân và chị Trang yêu nhau khi còn là học sinh cấp ba, cả hai là hàng xóm từ nhỏ. Sau này, cả hai đỗ đại học, Quân học kinh tế, còn Trang học tài chính. Họ yêu nhau và được gia đình hai bên ủng hộ cưới ngay sau khi tốt nghiệp đại học. Dù lúc mới cưới, cả hai đều còn rất trẻ, chưa có nhiều kinh nghiệm sống, nhưng luôn tràn đầy niềm tin và khát vọng về tương lai, cả hai vợ chồng quyết định cưới xong sẽ ở lại quê nhà làm việc.
Những năm đầu của hôn nhân, hai vợ chồng muốn sống tự lập nên đã thuê một căn phòng trọ nhỏ ngoài trung tâm xã, tuy còn nhiều khó khăn về kinh tế, nhưng ngôi nhà nhỏ luôn rộn ràng tiếng cười vui. Quân xin được công việc nhân viên kinh doanh cho một doanh nghiệp nhỏ trên tỉnh, còn Trang làm kế toán cho một hợp tác xã tại địa phương. Tối đến, khi trở về căn nhà trọ nhỏ, họ lại cùng nhau nấu ăn, xem phim, nói chuyện về tương lai sau này.
Hai năm sau, trái ngọt của tình yêu là sự ra đời của bé An - con gái đầu lòng, mang đến niềm vui lớn, cả gia đình hai bên đều rất phấn khởi. Sau bao nhiêu cố gắng, vợ chồng Quân và Trang được bố mẹ chia cho một mảnh đất và dựng căn nhà nhỏ, cuộc sống cũng ổn định hơn.
Sau khi sinh con, do sức khỏe của con không được tốt, Trang thương con còn quá nhỏ nên hai vợ chồng liền bàn bạc để chị xin nghỉ việc một năm chăm sóc bé còn anh Quân sẽ vẫn tiếp tục đi làm. Kể từ đó, mọi gánh nặng về kinh tế trong gia đình đều dồn lên vai anh Quân. Anh phải làm việc ngày đêm, thậm chí nhận thêm việc làm ngoài giờ.
Nhờ sự cố gắng của Quân, thu nhập của anh ngày càng tốt, kiếm được nhiều tiền hơn, nhưng đổi lại, anh ít có thời gian dành cho vợ con. Buổi sáng anh thường đi từ sớm, về đến nhà lúc tối muộn, nhiều hôm anh về nhà khi con gái đã ngủ, vợ đã mệt nhoài vì cả ngày chăm sóc con và dọn dẹp nhà cửa.
Lúc đầu, chị Trang hiểu chồng phải rất vất vả để lo cho hai mẹ con, nhưng dần dần, sự cô đơn khiến chị cảm thấy hơi chạnh lòng. Trang thấy mình như một người giúp việc trong chính ngôi nhà của mình - ngày thì lo cơm nước, chăm con, tối lại ru con ngủ một mình.
Một năm sau, khi bé An một tuổi, trở nên cứng cáp hơn, Trang muốn đi làm lại nhưng anh Quân cho rằng cô nên ở nhà chăm sóc gia đình như trước, để anh đi làm là đủ. Trang dù không muốn nhưng để tránh việc hai vợ chồng cãi nhau, cô quyết định ở nhà theo lời chồng, hàng ngày cô chăn nuôi, trồng rau đủ để cung cấp thực phẩm cho cả nhà; trong khi anh Quân vẫn mải mê với công việc, không có nhiều thời gian cho gia đình. Hai vợ chồng trở nên ít nói chuyện, ít quan tâm nhau hơn, chỉ còn những cuộc đối thoại ngắn ngủi kiểu:
- Anh ăn chưa?
- Con đã ngủ chưa?
Sự lạnh nhạt ấy kéo dài từng ngày, âm thầm tạo nên một khoảng cách vô hình giữa hai vợ chồng.
Một buổi tối, hiếm khi anh Quân về sớm, chị Trang nói nhỏ:
- Anh à, dạo này anh bận quá hay sao mà chẳng quan tâm gì đến vợ con. Con đi học về, hỏi bố đâu, em không biết trả lời thế nào.
Anh Quân cười nhạt:
- Anh đi làm kiếm tiền cho vợ con thì quan tâm kiểu gì nữa? Có tiền mới lo cho hai mẹ con được chứ?
Chị Trang thở dài:
- Anh kiếm tiền cũng vừa vừa phải phải thôi. Anh bớt một chút công việc đi được không?
Anh Quân hơi gắt lên:
- Em buồn cười nhỉ, em tưởng tiền tự rơi vào đầu cho mẹ con em tiêu hay sao mà nói. Việc của anh là kiếm tiền, còn việc của em là chăm sóc con cái, chăm sóc gia đình. Em hiểu chưa.
Trang lặng người, cô nhận ra chồng đã quên mất rằng, chăm lo cho gia đình không chỉ là trách nhiệm vật chất, mà còn là sự hiện diện, tình cảm, và chia sẻ. Sự tổn thương tích tụ khiến cả hai dần xa cách.
Anh Quân bắt đầu ngủ lại công ty nhiều hơn, viện cớ “bận việc”, chị Trang chán nản, không còn để ý anh như trước nữa. Gia đình nhỏ bỗng chốc trở thành “nhà trọ” - nơi họ chỉ gặp nhau thoáng qua, không còn sự ấm áp như trước.
Một ngày nọ, bé An ốm nặng, phải vào trạm y tế. Chị Trang gọi cho chồng liên tục nhưng anh không nghe máy. Mãi đến khuya, anh mới về, mặt mệt mỏi, nói:
- Anh bận họp, không nghe điện thoại được.
Chị Trang bật khóc:
- Anh có biết con sốt cao thế nào không? Em ở viện một mình suốt 6 tiếng, ông bà không có nhà, chỉ mong anh về!
Câu nói ấy khiến không khí trong nhà lạnh tanh. Anh Quân cúi đầu, không nói gì. Trong lòng anh, cảm giác tội lỗi và bất lực trào dâng.
Khi con ra viện, họ vẫn sống chung nhưng không còn gần gũi như trước. Bữa cơm gia đình ngày càng hiếm hoi, chỉ có hai mẹ con. Bé An bắt đầu sợ tiếng cãi vã, thậm chí viết trong bài tập “Gia đình em” ở lớp:
- Bố em hay bận lắm, ít ăn cơm cùng em, em hay ăn cơm với mẹ.
Bài viết ấy khiến cô giáo phải đến tận nhà gặp hai vợ chồng. Khi đọc những dòng con viết, chị Trang bật khóc. Còn anh Quân thì im lặng rất lâu. Cô giáo của bé An là cô Hoài, khi đọc những dòng bài tập của An, cô hiểu ngay. Cô nói:
- Tôi biết anh Quân rất bận rộn, nhưng cháu An còn quá nhỏ, rất cần sự quan tâm dạy dỗ của cha mẹ. Dạo gần đây cháu rất buồn, tôi hi vọng anh chị hãy quan tâm hơn đến cháu.
Anh Quân nghe vậy liền trách vợ:
- Đấy, em thấy chưa, sao em không dành thời gian chăm sóc con? Anh đi làm rất bận rồi, có mỗi việc chăm con mà em không làm được à?
Cô Hoài nói ngay:
- Anh nói thế là không đúng, trách nhiệm chăm sóc gia đình không phải của riêng chị Trang mà còn là của anh nữa.
Anh Quân (ngạc nhiên):
- Cô giáo, cô nói thế là không đúng, tôi đã đi làm kiếm tiền rồi. Vợ tôi không phải kiếm tiền, chỉ việc ở nhà với con thì có gì mà vất vả, có mỗi việc chăm sóc gia đình cỏn con.
Chị Trang nín nhịn bao lâu nay liền bùng nổ:
- Anh nói thế mà nghe được à, anh thử ở nhà rồi biết, anh tưởng tôi ở nhà chơi không chắc, công việc nhà, chăm con, dạy con học, công việc làng xóm, việc hai bên gia đình… tôi không làm thì ai làm. Anh bảo anh đi làm kiếm tiền vất vả còn tôi ngồi ở nhà chơi không, vậy sao lúc tôi xin đi làm anh lại bảo tôi ở nhà. Bây giờ anh đổ hết mọi trách nhiệm lên đầu tôi?
Vừa nói chị vừa khóc. Cô Hoài thấy vậy vội an ủi:
- Chị Trang, chị bình tĩnh lại đi. Còn anh Quân, anh đừng tưởng anh đi làm kiếm tiền là không có trách nhiệm, nghĩa vụ của vợ chồng được pháp luật quy định hẳn hoi đấy. Hai vợ chồng đều bình đẳng như nhau chứ không ai có nghĩa vụ thấp hơn ai cả!
Nói rồi, cô liệt kê các quy định của pháp luật cho anh nghe:
+ Điều 17 Luật Hôn nhân và gia đình quy định;
“Vợ, chồng bình đẳng với nhau, có quyền, nghĩa vụ ngang nhau về mọi mặt trong gia đình, trong việc thực hiện các quyền, nghĩa vụ của công dân được quy định trong Hiến pháp, Luật này và các luật khác có liên quan”.
+ Khoản 1 Điều 19 Luật Hôn nhân và gia đình quy định như này:
“1. Vợ chồng có nghĩa vụ thương yêu, chung thủy, tôn trọng, quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ nhau; cùng nhau chia sẻ, thực hiện các công việc trong gia đình”.
+ Điều 69 Luật Hôn nhân và gia đình quy định nghĩa vụ và quyền của cha mẹ:
“1. Thương yêu con, tôn trọng ý kiến của con; chăm lo việc học tập, giáo dục để con phát triển lành mạnh về thể chất, trí tuệ, đạo đức, trở thành người con hiếu thảo của gia đình, công dân có ích cho xã hội.
2. Trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
3. Giám hộ hoặc đại diện theo quy định của Bộ luật dân sự cho con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự.
4. Không được phân biệt đối xử với con trên cơ sở giới hoặc theo tình trạng hôn nhân của cha mẹ; không được lạm dụng sức lao động của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động; không được xúi giục, ép buộc con làm việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội”.
+ Khoản 1 Điều 71 Luật Hôn nhân và gia đình quy định nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng:
“1. Cha, mẹ có nghĩa vụ và quyền ngang nhau, cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình”.
+ Khoản 1 Điều 72 Luật Hôn nhân và gia đình quy định nghĩa vụ và quyền giáo dục con:
“1. Cha mẹ có nghĩa vụ và quyền giáo dục con, chăm lo và tạo điều kiện cho con học tập.
Cha mẹ tạo điều kiện cho con được sống trong môi trường gia đình đầm ấm, hòa thuận; làm gương tốt cho con về mọi mặt; phối hợp chặt chẽ với nhà trường, cơ quan, tổ chức trong việc giáo dục con”.
Sau khi nghe vợ bày tỏ hết tâm tư bấy lâu nay và nghe cô Hoài khuyên bảo, anh Quân mới nhận ra: bao năm qua, anh chỉ chăm lo cho công việc, mà quên mất gia đình mới là điều cần anh chăm sóc nhất.
Buổi tối, anh Quân chủ động nói chuyện:
- Anh xin lỗi vì đã bỏ bê gia đình. Anh tưởng chỉ cần kiếm thật nhiều tiền là đủ, nhưng giờ anh hiểu ra, mình đã sai.
Chị Trang nghẹn ngào:
- Em cũng có lỗi. Em mải than phiền, mải trách anh, mà không giúp anh tìm lại cân bằng. Chúng ta đều quên mất điều quan trọng nhất - là chăm lo cho nhau.
Họ cùng nhau quyết định thay đổi: Anh Quân giảm bớt thời gian dành cho công việc, dành thời gian đưa con đi học, nấu ăn với vợ; chị Trang quan tâm chồng hơn, hay hỏi han tâm sự với chồng. Những bữa cơm ấm cúng dần trở lại, bé An cười nhiều hơn. Một lần, cô bé nói với bố mẹ:
- Con thích bố mẹ như bây giờ. Con thấy nhà mình vui lắm!
Anh Quân nhìn vợ, cười hiền, anh nghĩ, thì ra chăm lo cho gia đình không phải việc của một người - mà là của cả hai chúng ta.