Sở Tư pháp tỉnh Thái Nguyên - Cổng thông tin điện tử Phổ biến giáo dục pháp luật

1. Đặt vấn đề
Thực hiện dân chủ ở cơ sở nói chung và ở xã, phường, thị trấn (cấp xã) nói riêng là vấn đề có ý nghĩa quan trọng luôn được Đảng, Nhà nước ta quan tâm đặc biệt trong suốt quá trình xây dựng, đổi mới đất nước. Để nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương cấp cơ sở, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg ngày 22/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định một trong các tiêu chí đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là thực hiện dân chủ ở cấp xã (tiêu chí 4) và chỉ tiêu công khai các thông tin (thuộc tiêu chí 2 về tiếp cận thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật). Quy định này xuất phát từ vị trí, vai trò của chính quyền địa phương cấp xã, không chỉ là cầu nối giữa Nhà nước, các tổ chức và cá nhân trên địa bàn cấp xã mà còn đại diện cho Nhà nước và nhân danh Nhà nước thực thi quyền lực nhà nước; trực tiếp tổ chức thực hiện các đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước tại cơ sở.
Cùng với đó, thể chế hóa kịp thời các định hướng, yêu cầu tại Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng về thực hiện tốt, có hiệu quả phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”,“bảo đảm quyền của công dân, để công dân được biết, tham gia ý kiến, quyết định và kiểm tra, giám sát việc thực hiện dân chủ ở cơ sở”…, Quốc hội khoá XV (kỳ họp thứ 4 ngày 10/11/2022) đã thông qua Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/07/2023, trong đó dành riêng chương II để quy định về thực hiện dân chủ ở cấp xã. Các văn bản nêu trên được ban hành và có hiệu lực thi hành vào các thời điểm khác nhau, do đó, việc triển khai thực hiện trên thực tế, nhất là các quy định mới về thực hiện dân chủ ở cấp xã theo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở sẽ có những tác động đến Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg.

Ngày 30/3/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 407/QĐ-BTP phê duyệt Đề án “Tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật giai đoạn 2022 – 2027”.

Trong những năm qua, việc giải quyết các nội dung công chứng, chứng thực của tổ chức, công dân trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đang từng bước đi vào ổn định, nề nếp. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện vẫn còn có những khó khăn, hạn chế nhất định, cụ thể như: Việc quản lý việc cấp bản sao từ sổ gốc như sổ hộ khẩu, giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn…, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực hợp đồng, giao dịch… vẫn chưa được đầy đủ và có lúc còn thiếu chính xác, cơ sở dữ liệu về hoạt động chứng thực tại các xã chưa được tập trung. Nguyên nhân chủ yếu là do việc quản lý, thống kê, tổng hợp chủ yếu bằng phương pháp thủ công, chưa có phần mềm để áp dụng thống nhất trên địa bàn tỉnh.