Sở Tư pháp tỉnh Thái Nguyên - Cổng thông tin điện tử Phổ biến giáo dục pháp luật
Những nội dung Quốc hội sửa đổi, bổ sung tại Luật số 97/2025/QH15 ngày 27/6/2025
Ngày 27/6/2025, Quốc hội ban hành Luật số 97/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Công đoàn, Luật Thanh niên và Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Việc một luật sửa đổi nhiều luật là hình thức lập pháp đang ngày trở nên phổ biến hiện nay để đảm bảo tiến độ xây dựng và hòan thiện hệ thống pháp luật, đáp ứng yêu cầu đổi mới công tác xây dựng thể chế theo Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị.Luật số 97/2025/QH15 được ban hành nhằm triển khai Nghị quyết số 203/2025/QH15 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 về Mặt trận tổ quốc và các tổ chức đoàn thể, các quy định của các luật có liên quan đến tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; nội dung có tính chất sửa một “chùm” luật để đảm bảo tính thống nhất với các nội dung sửa đổi, bổ sung Hiến pháp 2013.
1. Tiếp tục khẳng định Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là bộ phận của hệ thống chính trị của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân
Điều 1 khẳng định rõ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là bộ phận của hệ thống chính trị của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; thể hiện ý chí, nguyện vọng và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội; phản ánh ý kiến, kiến nghị của Nhân dân đến các cơ quan nhà nước; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Quy định rõ các tổ chức chính trị - xã hội (gồm Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam) và các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, được tổ chức và hoạt động thống nhất trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Ở địa phương có Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, thành phố (sau đây gọi chung là cấp tỉnh), Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã, phường, đặc khu trực thuộc cấp tỉnh (sau đây gọi chung là cấp xã). Ở mỗi cấp có Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam do Điều lệ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quy định.
Đồng thời thay thế, bổ sung, bãi bỏ một số cụm từ để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp được triển khai thực hiện từ 01/7/2025.
2. Công đoàn trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, là đại diện duy nhất của người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quan hệ quốc tế về công đoàn
Công đoàn Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân và của người lao động, được thành lập trên cơ sở tự nguyện, là thành viên trong hệ thống chính trị do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đại diện, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho đoàn viên công đoàn và người lao động; là đại diện duy nhất của người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quan hệ quốc tế về công đoàn; tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội; tham gia kiểm tra, thanh tra, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp về những vấn đề liên quan đến quyền, nghĩa vụ của người lao động; tuyên truyền, vận động người lao động học tập, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, chấp hành pháp luật, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Đặc biệt sửa đổi quy định về hệ thống tổ chức của Công đoàn Việt Nam, theo đó Công đoàn Việt Nam là tổ chức thống nhất gồm các cấp sau đây:
(1) Cấp trung ương là Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam;
(2) Công đoàn cấp trên cơ sở gồm liên đoàn lao động tỉnh, thành phố (sau đây gọi là liên đoàn lao động cấp tỉnh); công đoàn ngành trung ương; công đoàn tập đoàn kinh tế, công đoàn tổng công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và công đoàn cấp trên cơ sở đặc thù do cấp có thẩm quyền cho phép thành lập phù hợp với tổ chức Công đoàn;
(3) Công đoàn cấp cơ sở gồm công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn cơ sở.”.
Như vậy Luật đã bãi bỏ quy định về công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở trong hệ thống tổ chức công đoàn để tập trung vào 3 cấp công đoàn để không chồng chéo chức năng nhiệm vụ, góp phần quan trọng thực hiện sắp xếp tinh gọn trong khối các cơ quan Đảng, đoàn thể.
3. Nới lỏng cơ chế huy động nguồn lực vốn cho thanh niên lập nghiệp, sớm trở thành thế hệ của kỷ nguyên vươn mình theo kỳ vọng của Đảng và Nhà nước
Theo đó Luật sửa đổi, bổ sung tại khoản 3 Điều 17 như sau: “3. Tạo điều kiện cho thanh niên được vay từ các nguồn vốn ưu đãi để tạo việc làm[1], phát triển sản xuất, kinh doanh.”.
Đồng thời cũng sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 28 Luật năm 2020 về vị trí, vai trò của tổ chức Đoàn phù hợp với nọi dung sửa đổi của Hiến pháp: “1. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt Nam, trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, giữ vai trò nòng cốt trong phong trào thanh niên và tổ chức thanh niên; tổ chức hướng dẫn hoạt động của thiếu niên, nhi đồng, phụ trách Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh.”.
4. Thống nhất việc thực hiện dân chủ ở cơ sở phù hợp với mô hình tổ chức, bộ máy mới
Thực hiện dân chủ ở cơ sở thường gắn với chính quyền cơ sở và tổ chức công đoàn cơ sở, do đó trong bối cảnh sắp xếp tổng thể, Luật đã bãi bỏ quy định “Ban Thanh tra nhân dân ở cơ quan, đơn vị do Ban Chấp hành Công đoàn cơ quan, đơn vị trực tiếp chỉ đạo, hướng dẫn hoạt động.”; tăng cường nhiệm vụ của Bộ Nội vụ trong việc giúp Chính phủ quản lý nhà nước về thực hiện dân chủ tại xã, phường, thị trấn, cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập.
Đồng thời thay thế, bãi bỏ một số cụm từ tại nhiều điều, khoản của Luật năm 2022 để phù hợp với mô hình xã, phường, đặc khu; mô hình chính quyền địa phương không còn cấp huyện và hệ thống tổ chức Công đoàn không thiết lập công đoàn ở cơ quan, đơn vị...
Luật số 97/2025/QH15 có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2025; các nội dung sửa đổ, bổ sung đều phù hợp với định hướng sắp xếp, tinh gọn bộ máy và luật hóa chủ trương, cụ thể hóa Hiến pháp sửa đổi và là kết quả của nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện thể chế năm 2025.
Điều 1 khẳng định rõ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là bộ phận của hệ thống chính trị của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; thể hiện ý chí, nguyện vọng và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội; phản ánh ý kiến, kiến nghị của Nhân dân đến các cơ quan nhà nước; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Quy định rõ các tổ chức chính trị - xã hội (gồm Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam) và các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, được tổ chức và hoạt động thống nhất trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Ở địa phương có Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, thành phố (sau đây gọi chung là cấp tỉnh), Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã, phường, đặc khu trực thuộc cấp tỉnh (sau đây gọi chung là cấp xã). Ở mỗi cấp có Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam do Điều lệ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quy định.
Đồng thời thay thế, bổ sung, bãi bỏ một số cụm từ để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp được triển khai thực hiện từ 01/7/2025.
2. Công đoàn trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, là đại diện duy nhất của người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quan hệ quốc tế về công đoàn
Công đoàn Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân và của người lao động, được thành lập trên cơ sở tự nguyện, là thành viên trong hệ thống chính trị do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đại diện, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho đoàn viên công đoàn và người lao động; là đại diện duy nhất của người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quan hệ quốc tế về công đoàn; tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội; tham gia kiểm tra, thanh tra, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp về những vấn đề liên quan đến quyền, nghĩa vụ của người lao động; tuyên truyền, vận động người lao động học tập, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, chấp hành pháp luật, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Đặc biệt sửa đổi quy định về hệ thống tổ chức của Công đoàn Việt Nam, theo đó Công đoàn Việt Nam là tổ chức thống nhất gồm các cấp sau đây:
(1) Cấp trung ương là Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam;
(2) Công đoàn cấp trên cơ sở gồm liên đoàn lao động tỉnh, thành phố (sau đây gọi là liên đoàn lao động cấp tỉnh); công đoàn ngành trung ương; công đoàn tập đoàn kinh tế, công đoàn tổng công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và công đoàn cấp trên cơ sở đặc thù do cấp có thẩm quyền cho phép thành lập phù hợp với tổ chức Công đoàn;
(3) Công đoàn cấp cơ sở gồm công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn cơ sở.”.
Như vậy Luật đã bãi bỏ quy định về công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở trong hệ thống tổ chức công đoàn để tập trung vào 3 cấp công đoàn để không chồng chéo chức năng nhiệm vụ, góp phần quan trọng thực hiện sắp xếp tinh gọn trong khối các cơ quan Đảng, đoàn thể.
3. Nới lỏng cơ chế huy động nguồn lực vốn cho thanh niên lập nghiệp, sớm trở thành thế hệ của kỷ nguyên vươn mình theo kỳ vọng của Đảng và Nhà nước
Theo đó Luật sửa đổi, bổ sung tại khoản 3 Điều 17 như sau: “3. Tạo điều kiện cho thanh niên được vay từ các nguồn vốn ưu đãi để tạo việc làm[1], phát triển sản xuất, kinh doanh.”.
Đồng thời cũng sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 28 Luật năm 2020 về vị trí, vai trò của tổ chức Đoàn phù hợp với nọi dung sửa đổi của Hiến pháp: “1. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt Nam, trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, giữ vai trò nòng cốt trong phong trào thanh niên và tổ chức thanh niên; tổ chức hướng dẫn hoạt động của thiếu niên, nhi đồng, phụ trách Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh.”.
4. Thống nhất việc thực hiện dân chủ ở cơ sở phù hợp với mô hình tổ chức, bộ máy mới
Thực hiện dân chủ ở cơ sở thường gắn với chính quyền cơ sở và tổ chức công đoàn cơ sở, do đó trong bối cảnh sắp xếp tổng thể, Luật đã bãi bỏ quy định “Ban Thanh tra nhân dân ở cơ quan, đơn vị do Ban Chấp hành Công đoàn cơ quan, đơn vị trực tiếp chỉ đạo, hướng dẫn hoạt động.”; tăng cường nhiệm vụ của Bộ Nội vụ trong việc giúp Chính phủ quản lý nhà nước về thực hiện dân chủ tại xã, phường, thị trấn, cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập.
Đồng thời thay thế, bãi bỏ một số cụm từ tại nhiều điều, khoản của Luật năm 2022 để phù hợp với mô hình xã, phường, đặc khu; mô hình chính quyền địa phương không còn cấp huyện và hệ thống tổ chức Công đoàn không thiết lập công đoàn ở cơ quan, đơn vị...
Luật số 97/2025/QH15 có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2025; các nội dung sửa đổ, bổ sung đều phù hợp với định hướng sắp xếp, tinh gọn bộ máy và luật hóa chủ trương, cụ thể hóa Hiến pháp sửa đổi và là kết quả của nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện thể chế năm 2025.
[1] Theo Luật năm 2020, thanh niên chỉ được vay vốn từ “Quỹ quốc gia về việc làm và nguồn tín dụng hợp pháp khác”.
Tác giả bài viết: Lê Thị Minh Hiếu
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Thông tin nổi bật
-
Thủ tục thu hồi, hủy Giấy chứng nhận đã cấp và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất sau khi thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp
-
Bộ Xây dựng công bố danh mục thủ tục hành chính mới trong lĩnh vực nhà ở
-
Một số quy định mới về quản lý dự án đầu tư xây dựng
-
Trình tự, thủ tục đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất từ ngày 01/8/2024
-
Mức xử phạt hành vi lấn đất, chiếm đất theo Nghị định 123/2024/NĐ-CP
Thăm dò ý kiến
Thống kê truy cập
- Đang truy cập45
- Máy chủ tìm kiếm1
- Khách viếng thăm44
- Hôm nay19,006
- Tháng hiện tại39,716
- Tổng lượt truy cập26,093,783
