Sở Tư pháp tỉnh Thái Nguyên - Cổng thông tin điện tử Phổ biến giáo dục pháp luật
Những điểm mới của Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020)
Qua gần 4 năm thi hành Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2015, công tác xây dựng pháp luật đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. VBQPPL được ban hành theo quy trình, quy định mới của Luật; các cấp, các ngành đã nhận thức đầy đủ hơn về vị trí vai trò của công tác xây dựng pháp luật; chất lượng văn bản được ban hành ngày càng được nâng lên rõ rệt.
Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình thi hành Luật vẫn còn những tồn tại hạn chế. Một số quy định chưa phù hợp với thực tiễn, chưa thống nhất với các Luật trong hệ thống pháp luật, một số quy định còn chưa rõ ràng, khó thực hiện.
Trước thực trạng trên, ngày 18/6/2020, Quốc hội khóa XIV, kỳ họp thứ 9 đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Có 68 điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật được sửa đổi bổ sung, gồm 54 điều về nội dung và 14 điều về kỹ thuật.
Những điểm mới nổi bật của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, cụ thể như sau:
1. Về cơ chế đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng
Luật năm 2015 đã có nhiều quy định đảm bảo đường lối, chủ trương của Đảng được thể chế hóa thành pháp luật. Tuy nhiên khi rà soát các quy định cụ thể của Luật năm 2015 thì thấy rằng chưa có sự thống nhất trong việc quy định về bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng. Luật năm 2020 sửa đổi, bổ sung 06 điều của Luật 2015 (các điều 47, 58, 92, 141, 130, 139), trong đó bổ sung nội dung thẩm định, thẩm tra phải đảm bảo “Sự phù hợp của chính sách trong đề nghị xây dựng văn bản và nội dung dự thảo văn bản với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách của nhà nước”.
2. Về phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Luật năm 2020 bổ sung, làm rõ quy định về phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong quy trình xây dựng, ban hành VBQPPL. Việc phản biện xã hội và trình tự, thủ tục thực hiện phản biện xã hội đối với dự thảo VBQPPL của Mặt trận TQVN được thực hiện theo quy định của Luật Mặt trận TQVN năm 2015 và Nghị quyết liên tịch số 403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTWMTTQVN ngày 15/6/2017 của UBTVQH, Chính phủ, Đoàn Chủ tịch UBTW Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quy định chi tiết các hình thức giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Luật năm 2020 sửa đổi, bổ sung Điều 6 của Luật năm 2015 để quy định về phản biện xã hội của Mặt trận TQVN trong quy trình xây dựng, ban hành VBQPPL.
3. Về hình thức, thẩm quyền ban hành, nội dung một số văn bản liên tịch
Bổ sung hình thức Nghị quyết liên tịch giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ với Đoàn Chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc.
Bổ sung hình thức Thông tư liên tịch giữa Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước, Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ
4. Về quy trình xây dựng, ban hành một số loại văn bản QPPL
- Thu hẹp phạm vi văn bản QPPL phải lập đề nghị theo quy trình chính sách:
+ Bỏ yêu cầu lập đề nghị theo quy trình chính sách đối với Nghị định tại khoản 2 Điều 19 của Luật 2015.
+ Bỏ yêu cầu lập đề nghị theo quy trình chính sách đối với Nghị quyết của HĐND cấp tỉnh tại khoản 2 và khoản 3 Điều 27.
- Quy định hợp lý, cụ thể hơn về trình tự, thủ tục xây dựng, ban hành văn bản QPPL của địa phương:
+ Sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến quy trình xây dựng, ban hành Quyết định của UBND cấp tỉnh;
+ Sửa đổi, bổ sung quy trình xây dựng, ban hành nghị quyết của HĐND, quyết định của UBND cấp huyện.
5. Mở rộng thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật cho cấp huyện, cấp xã. Nếu như Luật năm 2015 chỉ cho phép cấp huyện, cấp xã ban hành văn bản quy phạm pháp luật khi được luật giao thì Luật năm 2020 cho phép cấp huyện, cấp xã ban hành văn bản quy phạm pháp luật khi được luật, nghị quyết của Quốc hội giao. Ngoài ra, cấp huyện còn được ban hành văn bản quy phạm pháp luật để thực hiện việc phân cấp cho chính quyền địa phương, cơ quan nhà nước cấp dưới theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương (khoản 7, Điều 1).
6. Bổ sung mới 03 loại văn bản quy phạm pháp luật được ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn: (1) Ban hành ngay văn bản quy phạm pháp luật để thực hiện điều ước quốc tế có liên quan mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên; (2) bãi bỏ một phần hoặc toàn bộ văn bản quy phạm pháp luật trái pháp luật hoặc không còn phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội; (3) kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ hoặc một phần của văn bản quy phạm pháp luật trong một thời hạn nhất định để giải quyết những vấn đề cấp bách phát sinh trong thực tiễn (khoản 44, Điều 1).
7. Quy định mới về kỹ thuật ban hành một văn bản dùng để sửa đổi nhiều văn bản. Luật năm 2020 quy định 03 trường hợp một văn bản quy phạm pháp luật được ban hành để đồng thời sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ nội dung trong nhiều văn bản quy phạm pháp luật do một cơ quan ban hành, gồm: (1) Để thực hiện điều ước quốc tế có liên quan mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên; (2) nội dung sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ có liên quan chặt chẽ với nhau để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với văn bản mới được ban hành; (3) để thực hiện phương án đơn giản hóa thủ tục hành chính đã được phê duyệt.
8. Bổ sung trường hợp ngưng hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật. Luật năm 2020 quy định rõ: Để kịp thời bảo vệ lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật quyết định ngưng hiệu lực toàn bộ hoặc một phần của văn bản.
9. Xác định rõ thời hạn đăng tải và đưa tin văn bản QPPPL
Điều 157 Luật 2020 quy định rõ:
- VBQPPL ở trung ương phải được đăng tải toàn văn trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật chậm nhất là 15 ngày kể từ ngàycông bố hoặc ký ban hành;
- VBQPPL ở địa phương phải được đăng tải toàn văn trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật chậm nhất là 15 ngày kể từ ngàythông qua hoặc ký ban hành.
Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2021.
Trước thực trạng trên, ngày 18/6/2020, Quốc hội khóa XIV, kỳ họp thứ 9 đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Có 68 điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật được sửa đổi bổ sung, gồm 54 điều về nội dung và 14 điều về kỹ thuật.
Những điểm mới nổi bật của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, cụ thể như sau:
1. Về cơ chế đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng
Luật năm 2015 đã có nhiều quy định đảm bảo đường lối, chủ trương của Đảng được thể chế hóa thành pháp luật. Tuy nhiên khi rà soát các quy định cụ thể của Luật năm 2015 thì thấy rằng chưa có sự thống nhất trong việc quy định về bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng. Luật năm 2020 sửa đổi, bổ sung 06 điều của Luật 2015 (các điều 47, 58, 92, 141, 130, 139), trong đó bổ sung nội dung thẩm định, thẩm tra phải đảm bảo “Sự phù hợp của chính sách trong đề nghị xây dựng văn bản và nội dung dự thảo văn bản với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách của nhà nước”.
2. Về phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Luật năm 2020 bổ sung, làm rõ quy định về phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong quy trình xây dựng, ban hành VBQPPL. Việc phản biện xã hội và trình tự, thủ tục thực hiện phản biện xã hội đối với dự thảo VBQPPL của Mặt trận TQVN được thực hiện theo quy định của Luật Mặt trận TQVN năm 2015 và Nghị quyết liên tịch số 403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTWMTTQVN ngày 15/6/2017 của UBTVQH, Chính phủ, Đoàn Chủ tịch UBTW Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quy định chi tiết các hình thức giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Luật năm 2020 sửa đổi, bổ sung Điều 6 của Luật năm 2015 để quy định về phản biện xã hội của Mặt trận TQVN trong quy trình xây dựng, ban hành VBQPPL.
3. Về hình thức, thẩm quyền ban hành, nội dung một số văn bản liên tịch
Bổ sung hình thức Nghị quyết liên tịch giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ với Đoàn Chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc.
Bổ sung hình thức Thông tư liên tịch giữa Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước, Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ
4. Về quy trình xây dựng, ban hành một số loại văn bản QPPL
- Thu hẹp phạm vi văn bản QPPL phải lập đề nghị theo quy trình chính sách:
+ Bỏ yêu cầu lập đề nghị theo quy trình chính sách đối với Nghị định tại khoản 2 Điều 19 của Luật 2015.
+ Bỏ yêu cầu lập đề nghị theo quy trình chính sách đối với Nghị quyết của HĐND cấp tỉnh tại khoản 2 và khoản 3 Điều 27.
- Quy định hợp lý, cụ thể hơn về trình tự, thủ tục xây dựng, ban hành văn bản QPPL của địa phương:
+ Sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến quy trình xây dựng, ban hành Quyết định của UBND cấp tỉnh;
+ Sửa đổi, bổ sung quy trình xây dựng, ban hành nghị quyết của HĐND, quyết định của UBND cấp huyện.
5. Mở rộng thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật cho cấp huyện, cấp xã. Nếu như Luật năm 2015 chỉ cho phép cấp huyện, cấp xã ban hành văn bản quy phạm pháp luật khi được luật giao thì Luật năm 2020 cho phép cấp huyện, cấp xã ban hành văn bản quy phạm pháp luật khi được luật, nghị quyết của Quốc hội giao. Ngoài ra, cấp huyện còn được ban hành văn bản quy phạm pháp luật để thực hiện việc phân cấp cho chính quyền địa phương, cơ quan nhà nước cấp dưới theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương (khoản 7, Điều 1).
6. Bổ sung mới 03 loại văn bản quy phạm pháp luật được ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn: (1) Ban hành ngay văn bản quy phạm pháp luật để thực hiện điều ước quốc tế có liên quan mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên; (2) bãi bỏ một phần hoặc toàn bộ văn bản quy phạm pháp luật trái pháp luật hoặc không còn phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội; (3) kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ hoặc một phần của văn bản quy phạm pháp luật trong một thời hạn nhất định để giải quyết những vấn đề cấp bách phát sinh trong thực tiễn (khoản 44, Điều 1).
7. Quy định mới về kỹ thuật ban hành một văn bản dùng để sửa đổi nhiều văn bản. Luật năm 2020 quy định 03 trường hợp một văn bản quy phạm pháp luật được ban hành để đồng thời sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ nội dung trong nhiều văn bản quy phạm pháp luật do một cơ quan ban hành, gồm: (1) Để thực hiện điều ước quốc tế có liên quan mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên; (2) nội dung sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ có liên quan chặt chẽ với nhau để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với văn bản mới được ban hành; (3) để thực hiện phương án đơn giản hóa thủ tục hành chính đã được phê duyệt.
8. Bổ sung trường hợp ngưng hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật. Luật năm 2020 quy định rõ: Để kịp thời bảo vệ lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật quyết định ngưng hiệu lực toàn bộ hoặc một phần của văn bản.
9. Xác định rõ thời hạn đăng tải và đưa tin văn bản QPPPL
Điều 157 Luật 2020 quy định rõ:
- VBQPPL ở trung ương phải được đăng tải toàn văn trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật chậm nhất là 15 ngày kể từ ngàycông bố hoặc ký ban hành;
- VBQPPL ở địa phương phải được đăng tải toàn văn trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật chậm nhất là 15 ngày kể từ ngàythông qua hoặc ký ban hành.
Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2021.
Tác giả bài viết: Trần Nội
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Danh mục
Thông tin nổi bật
-
Giảm tiền thuê đất năm 2023
-
Hội nghị tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật và nghiệp vụ cho đội ngũ báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật tỉnh Thái Nguyên năm 2023
-
Thái Nguyên tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2023
-
Thái Nguyên tổ chức Lễ Hưởng ứng Ngày Pháp luật nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2023
-
Hình thức xử phạt Cảnh cáo được áp dụng khi nào trong xử phạt vi phạm hành chính?
Tài liệu tuyên truyền
Thăm dò ý kiến
Thống kê truy cập
- Đang truy cập73
- Máy chủ tìm kiếm1
- Khách viếng thăm72
- Hôm nay22,573
- Tháng hiện tại481,797
- Tổng lượt truy cập10,613,941
