Xử phạt hành chính đơn vị sự nghiệp công lập – Thách thức pháp lý và kiến nghị hoàn thiện

1. Phân tích pháp lý về chủ thể bị xử phạt và trách nhiệm liên đới

2. Vấn đề nan giải về nguồn tiền nộp phạt và sự mâu thuẫn trong các quy định pháp luật

Đây là trọng tâm của vấn đề. nguyên tắc quản lý và sử dụng NSNN phải đúng mục đích, tiết kiệm, hiệu quả và chống lãng phí được quy định rải rác trong nhiều điều của Luật NSNN và các văn bản hướng dẫn. Việc các đơn vị công lập không được phép sử dụng NSNN để nộp phạt vi phạm hành chính là một nguyên tắc được suy luận và áp dụng từ các quy định chung về quản lý tài chính công, tính chất của nguồn kinh phí từ NSNN (phải sử dụng cho các nhiệm vụ chi được giao, không phải cho các khoản phát sinh do vi phạm pháp luật) và các quy định riêng của ngành tài chính.

NSNN được phân bổ cho các đơn vị để thực hiện các nhiệm vụ được giao, không phải để bù đắp cho các khoản chi phát sinh do vi phạm pháp luật. Việc sử dụng NSNN để nộp phạt được xem là chi sai mục đích.

Các văn bản hướng dẫn, quy định về quản lý tài chính trong các đơn vị hành chính, sự nghiệp: Mặc dù không trực tiếp là một điều cấm trong Luật NSNN, nhưng các văn bản dưới luật, đặc biệt là của Bộ Tài chính, thường xuyên quán triệt và cấm việc sử dụng kinh phí NSNN để nộp phạt, bồi thường do vi phạm pháp luật (trừ một số trường hợp cụ thể được phép bồi thường theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước khi Nhà nước gây thiệt hại). Đây được xem là hành vi chi không hợp lệ. (Ví dụ, các chế độ kế toán, quản lý tài chính cho các đơn vị hành chính sự nghiệp thường không có khoản mục chi phí được phép cho các khoản phạt.).

3. Trách nhiệm cá nhân và cơ chế hoàn trả tiền phạt: Khoảng trống cần lấp đầy

4. Kiến nghị hoàn thiện khuôn khổ pháp luật và cơ chế thực thi

Xem xét bổ sung các chế tài cụ thể cho hành vi chi sai mục đích khi nộp phạt bằng NSNN, tạo cơ sở pháp lý vững chắc hơn để truy cứu trách nhiệm tài chính.

Nghiên cứu khả năng cho phép các ĐVSNCL tự chủ tài chính được trích lập một quỹ dự phòng rủi ro pháp lý từ các nguồn thu hợp pháp (ngoài NSNN) để xử lý các khoản phạt tương tự, đảm bảo tính chủ động và tuân thủ pháp luật.

Kết luận