Sở Tư pháp tỉnh Thái Nguyên - Cổng thông tin điện tử Phổ biến giáo dục pháp luật

1. Đặt vấn đề
Thực hiện dân chủ ở cơ sở nói chung và ở xã, phường, thị trấn (cấp xã) nói riêng là vấn đề có ý nghĩa quan trọng luôn được Đảng, Nhà nước ta quan tâm đặc biệt trong suốt quá trình xây dựng, đổi mới đất nước. Để nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương cấp cơ sở, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg ngày 22/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định một trong các tiêu chí đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là thực hiện dân chủ ở cấp xã (tiêu chí 4) và chỉ tiêu công khai các thông tin (thuộc tiêu chí 2 về tiếp cận thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật). Quy định này xuất phát từ vị trí, vai trò của chính quyền địa phương cấp xã, không chỉ là cầu nối giữa Nhà nước, các tổ chức và cá nhân trên địa bàn cấp xã mà còn đại diện cho Nhà nước và nhân danh Nhà nước thực thi quyền lực nhà nước; trực tiếp tổ chức thực hiện các đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước tại cơ sở.
Cùng với đó, thể chế hóa kịp thời các định hướng, yêu cầu tại Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng về thực hiện tốt, có hiệu quả phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”,“bảo đảm quyền của công dân, để công dân được biết, tham gia ý kiến, quyết định và kiểm tra, giám sát việc thực hiện dân chủ ở cơ sở”…, Quốc hội khoá XV (kỳ họp thứ 4 ngày 10/11/2022) đã thông qua Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/07/2023, trong đó dành riêng chương II để quy định về thực hiện dân chủ ở cấp xã. Các văn bản nêu trên được ban hành và có hiệu lực thi hành vào các thời điểm khác nhau, do đó, việc triển khai thực hiện trên thực tế, nhất là các quy định mới về thực hiện dân chủ ở cấp xã theo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở sẽ có những tác động đến Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg.

Bên cạnh chức năng quản lý nhà nước mọi mặt đời sống xã hội, Nhà nước còn có chức năng phục vụ, cung ứng dịch vụ công vì lợi ích chung của cộng đồng, xã hội và công dân của mình để bảo đảm công bằng xã hội. Chức năng quản lý và cung ứng dịch vụ công được xem là một vai trò thiết yếu của Nhà nước và càng ngày càng được đề cao, đặc biệt trong bối cảnh một quốc gia đã và đang chuyển sang nền kinh tế thị trường và Nhà nước pháp quyền phục vụ nhân dân.

Luật Điện ảnh năm 2022 được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá XV kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 15/6/2022. Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2023. Theo đó, Luật được ban hành với những nội dung cơ bản như sau:

Ngày 11/01/2022, tại kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội khoá XV đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở, Luật Đấu thầu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thi hành án dân sự (sau đây gọi là Luật sửa đổi, bổ sung một số quy định của 09 Luật). Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/3/2022.

Qua công tác theo dõi thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong thời gian qua trên địa bàn tỉnh về cơ bản được thực hiện nghiêm minh, đúng pháp luật. Tuy nhiên, việc thiết lập hồ sơ xử lý vi phạm hành chính vẫn còn có những thiếu xót như lập biên bản vi phạm hành chính không đảm bảo yêu cầu pháp lý dẫn đến việc ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính bị sai sót nên phải sửa đổi, bổ sung, đính chính… đặc biệt là quy định quyền giải trình của cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính.

Từ ngày 01/3/2022, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 9 Luật khác được Quốc hội khoá XV thông qua tại kỳ họp bất thường lần thứ nhất, bao gồm: Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở, Luật Đấu thầu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật Thi hành án dân sự chính thức có hiệu lực thi hành.

Ngày 13/12/2021 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 36/2021/QĐ-TTg quy định về tiêu chí xác định huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo giai đoạn 2021 - 2025.

Tình hình dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến rất phức tạp tại một số tỉnh, thành phố tiếp giáp với tỉnh Thái Nguyên, đặc biệt hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh có số lượng ca mắc Covid-19 tăng nhanh trong các khu công nghiệp; chủng vi rút mới lần này có tốc độ lây lan rất mạnh, rất nhanh, khó kiểm soát và nguy hiểm. Để tập trung ngăn chặn, kiểm soát tốt tình hình, khống chế, không để dịch bệnh Covid-19 lây lan trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là trong các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, ngày 30 tháng 5 năm 2021, UBND tỉnh có văn bản số 2411/UBND-KGVX chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBND các huyện, thành phố, thị xã nghiêm túc triển khai thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Thông báo số 129/TB-VPCP ngày 27/5/2021 về công tác phòng, chống dịch Covid-19. Tiếp tục nâng cao ý thức trách nhiệm, tinh thần cảnh giác, tuyệt đối không được chủ quan, lơ là, thiếu trách nhiệm hoặc vi phạm quy định về phòng, chống dịch.

Giai đoạn 2011 - 2020, mặc dù trong bối cảnh kinh tế còn khó khăn, đặc biệt là tác động của cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu cũng như tình hình dịch bệnh Covid-19 đã ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế của Việt Nam, trong đó có tỉnh Thái Nguyên. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương, của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, Thái Nguyên đã đạt được những kết quả vượt bậc trong phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt từ năm 2015 đến nay là giai đoạn duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) cao hơn so với bình quân chung của cả nước; đời sống nhân dân được cải thiện, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, bình quân giảm trên 2%/năm, đã hoàn thành hầu hết các mục tiêu, nhiệm vụ kế hoạch đề ra, an ninh chính trị trật tự an toàn xã hội được giữ vững; các hoạt động đối ngoại, hội nhập quốc tế được mở rộng.

Năm 2020 là năm tình hình kinh tế, chính trị thế giới có nhiều biến động, đặc biệt dịch Covid-19 lan rộng gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động thu hút đầu tư, sản xuất kinh doanh.