Sở Tư pháp tỉnh Thái Nguyên - Cổng thông tin điện tử Phổ biến giáo dục pháp luật

Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (sửa đổi, bổ sung năm 2020) và Nghị định số 118/2021/NĐ-CP ngày 23/12/2021 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính đã tạo hành lang pháp lý quan trọng trong việc xử phạt vi phạm hành chính. Để có căn cứ xác định hành vi của tổ chức, cá nhân vi phạm cũng như việc ban hành quyết định xử phạt và các biện pháp khắc phục hậu quả thì Luật quy định việc lập biên bản đối với những hành vi vi phạm đó và khi xem xét ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính, trong trường hợp cần thiết người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm xác minh tình tiết của vụ việc vi phạm hành chính. Trong phạm vi bài viết, tác giả bàn về thẩm quyền lập biên bản xác minh tình tiết của vụ việc vi phạm hành chính.

Ngày 24/7/2023 Ban Chỉ đạo thực hiện Kế hoạch phòng, chống tội phạm xâm hại trẻ em và phòng, chống tội phạm vi phạm pháp luật liên quan đến người dưới 18 tuổi giai đoạn 2021-2025 (Ban Chỉ đạo 368) đã ban hành Công văn số 9128/BCĐ về việc triển khai ứng dụng phần mềm “Người trợ lý ảo” trong phòng, chống xâm hại trẻ em và người dưới 18 tuổi

Thực hiện các Kế hoạch số 67/KH-UBND ngày 21/4/2023 của UBND tỉnh Thái Nguyên về kiểm tra công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính đối với UBND huyện Phú Lương; UBND các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên năm 2023.

Ngày 27/6/2023 UBND tỉnh ban hành Quyết định 14/2023/QĐ-UBND về việc ban hành Quy chế phối hợp trong quản lý nhà nước đối với công tác theo dõi thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (sửa đổi và bổ sung năm 2020) là một văn bản pháp lý quan trọng quy định những quy tắc xử sự chung trong xử phạt hành chính và các biện pháp áp dụng cụ thể. Theo đó, tại điều 21 quy định, có 05 hình thức xử phạt chính và 03 hình thức xử phạt bổ sung. Cụ thể như sau:

Ngày 30/5, Đoàn kiểm tra của tỉnh do đồng chí Nguyễn Hữu Sơn, Phó Giám đốc Sở Tư pháp làm Trưởng đoàn đã tổ chức Hội nghị thông qua dự thảo Kết luận công tác kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật; kiểm tra quản lý, điều hành giá các mặt hàng, dịch vụ thiết yếu; lao động, việc làm; Dự thảo Kết luận kiểm tra tình hình thi hành pháp luật vể xử lý vi phạm hành chính tại huyện Đồng Hỷ. Tiếp và làm việc với đoàn có đồng chí Vũ Quang Dũng, Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện.

Xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai là hoạt động của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc áp dụng pháp luật đất đai để đưa ra chế tài pháp lý xử lý hành vi vi phạm pháp luật đất đai nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà nước và người sử dụng đất đai trong lĩnh vực đất đai. Đối tượng bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của Nghị định 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 04/2022/NĐ-CP) là Hộ gia đình, cộng đồng dân cư, cá nhân trong nước, cá nhân nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài; Tổ chức trong nước, tổ chức nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, cơ sở tôn giáo có hành vi vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật xảy ra trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, trừ trường hợp Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên có quy định khác.

Sáng 14/4, Đoàn kiểm tra của tỉnh do đồng chí Nguyễn Hữu Sơn, Phó Giám đốc Sở Tư pháp làm trưởng đoàn đã có buổi kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật; theo dõi thi hành pháp luật về lao động, việc làm và xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn huyện Đồng Hỷ. Tiếp và làm việc với đoàn có đồng chí Ngô Xuân Huy, Ủy viên BCH Đảng bộ huyện, Phó Chủ tịch UBND huyện.

Hiện nay, tình trạng vi phạm pháp luật trên không gian mạng diễn ra ngày càng tinh vi, thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như tạo các website giả mạo các cơ quan, doanh nghiệp, ngân hàng, sàn thương mại… để lừa đảo chiếm đoạt tài sản cùng nhiều hình thức vi phạm …Đặc điểm chung của hành vi vi phạm là thường sử dụng tên miền quốc tế đăng ký ở nước ngoài, che giấu thông tin chủ thể.

Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Kiểm toán nhà nước đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV, Phiên họp thứ 20 thông qua ngày 28/02/2023, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/5/2023.

Ngày 16/01/2023 Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành Thông tư số 01/2023/TT-BTP quy định chế độ báo cáo công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

Trong thời hạn 02 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, người ra quyết định phải gửi quyết định cho cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế, cơ quan, tổ chức thực hiện việc cưỡng chế và cá nhân, tổ chức có liên quan. Người ra quyết định cưỡng chế tổ chức thực hiện việc cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt của mình và của cấp dưới. Việc gửi quyết định cưỡng chế cho các cá nhân, tổ chức liên quan được thực hiện theo quy định tại Điều 70 của Luật XLVPHC. Quyết định cưỡng chế phải được thi hành ngay khi cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế nhận được quyết định cưỡng chế.

Theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính (XLVPHC) và các văn bản hướng dẫn thi hành thì hời hạn nộp tiền phạt: thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định xử phạt, trừ trường hợp trong quyết định xử phạt ghi thời hạn khác. Trường hợp cá nhân, tổ chức bị xử phạt khiếu nại, khởi kiện đối với quyết định xử phạt vi phạm hành chính thì vẫn phải chấp hành quyết định xử phạt, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 15 của Luật XLVPHC. Việc khiếu nại, khởi kiện được giải quyết theo quy định của pháp luật. Nơi nộp tiền phạt: cá nhân, tổ chức bị xử phạt phải nộp tiền phạt tại KBNN hoặc nộp vào tài khoản của KBNN được ghi trong quyết định xử phạt.

Xác định vi phạm hành chính là một trong những kỹ năng hết sức quan trọng khi tiến hành xử lý vi phạm hành chính.Việc xác định có hay không có hành vi vi phạm, tính chất, mức độ của hành vi vi phạm là căn cứ không thể thiếu để xử lý các vi phạm hành chính, giúp cho việc thực hiện các trình tự thủ tục và áp dụng các biện pháp xử lý được chính xác, đúng pháp luật.

Ngày 02/11/2022, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 65/2022/TT-BTC về việc quy định chi tiết khoản 2, Điều 91 Nghị định 98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Ngày 26/10/2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 88/2022/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp.

Trên thực tế, quy định sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện, truy tìm đối tượng vi phạm hành chính đã phát huy nhiều tác dụng, hiệu quả trong công tác đấu tranh phòng, chống vi phạm hành chính. Điều 64 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (sửa đổi, bổ sung khoản 32 Điều 1 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2020) quy định cơ quan, người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, cá nhân, tổ chức được giao quản lý phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ được sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông, bảo vệ môi trường, phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ, phòng, chống ma túy, phòng, chống tác hại của rượu, bia và lĩnh vực khác do Chính phủ quy định sau khi được sự đồng ý của Ủy ban thường vụ Quốc hội.

Biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính là biện pháp mang tính giáo dục được áp dụng để thay thế cho hình thức xử phạt vi phạm hành chính hoặc biện pháp xử lý hành chính đối với người chưa thành niên vi phạm hành chính, bao gồm biện pháp nhắc nhở biện pháp giáo dục dựa vào cộng đồng và biện pháp quản lý tại gia đình.

Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 được Quốc hội ban hành ngày 20/6/2012 và có hiệu lực kể từ ngày 01/7/2013. Sau gần 10 năm thi hành, ngày 13/11/2020, Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2022. Luật sửa đổi, bổ sung đã khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thi hành Luật năm 2012. Tuy nhiên, sau gần một năm thi hành đã phát sinh vướng mắc, bất cập, khó khăn cho công tác thực thi pháp luật của các cơ quan chức năng, một trong những khó khăn đó là quy định về thời hạn chuyển hồ sơ vụ việc vi phạm hành chính trong trường hợp không thuộc thẩm quyền xử phạt của người lập biên bản, cụ thể:

Ngày 26/10/2022, Chính phủ ban hành Nghị định số 88/2022/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp (thay thế Nghị định số 79/2015/NĐ-CP ngày 14 tháng 9 năm 2015 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp). Theo đó, Nghị định quy định các hành vi vi phạm hành chính, hình thức xử phạt, mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với hành vi vi phạm hành chính, thẩm quyền lập biên bản, thẩm quyền xử phạt, mức phạt tiền cụ thể theo từng chức danh đối với hành vi vi phạm hành chính trong hoạt động giáo dục nghề nghiệp và hoạt động đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia.