Sở Tư pháp tỉnh Thái Nguyên - Cổng thông tin điện tử Phổ biến giáo dục pháp luật
Những quy định mới trong công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật tại địa phương
Thông tư số 04/2021/TT-BTP ngày 21/6/2021 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp về hướng dẫn thi hành Nghị định số 59/2012/NĐ-CP ngày 23/7/2021 của Chính phủ về theo dõi tình hình thi hành pháp luật và Nghị định số 32/2020/NĐ-CP ngày 05/3/2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 59/2012/NĐ-CP. Có một số quy định mới cụ thể như sau:
Thứ nhất, Xây dựng, ban hành Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật
Căn cứ Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật do Thủ tướng Chính phủ ban hành và thực tiễn thi hành pháp luật trong phạm vi quản lý ở địa phương, Sở Tư pháp chủ trì, phối hợp với các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tham mưu cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật của địa phương trước ngày 30 tháng 01 của năm kế hoạch, gửi về Bộ Tư pháp để theo dõi, tổng hợp.
Căn cứ Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật của Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp và thực tiễn thi hành pháp luật, Ủy ban nhân dân cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã ban hành Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật của địa phương theo thời hạn quy định tại Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật của Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp.
Như vậy, Thông tư mới đã quy định hợp lý hơn về căn cứ và thời hạn ban hành Kế hoạch theo dõi thi hành pháp luật (trước đây quy định việc ban hành Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật ở tỉnh căn cứ Nghị quyết của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán Ngân sách nhà nước hàng năm và thực tiễn thi hành pháp luật; không quy định ban hành Kế hoạch ở cấp huyện, cấp xã). Việc ban hành kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật của các cơ quan địa phương phải phù hợp với Kế hoạch của cấp trên. Do đó, Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật của các địa phương thực hiện theo quy định tại Thông tư số 04/2021/TT-BTP là sát với thực tiễn, góp phần đảm bảo tính khả thi, thống nhất trong công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật.
Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật của UBND cấp huyện, UBND cấp xã ban hành phải gửi về Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp để thuận lợi cho việc theo dõi, tổng hợp.
Thứ hai, Kiểm tra tình hình thi hành pháp luật
- Về phạm vi trách nhiệm kiểm tra ở địa phương: Ủy ban nhân dân các cấp kiểm tra việc thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật của các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cùng cấp, Ủy ban nhân dân cấp dưới trực tiếp; kiểm tra tình hình thi hành pháp luật thuộc phạm vi quản lý ở địa phương. Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp chủ trì, phối hợp với cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp kiểm tra việc thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật, kiểm tra tình hình thi hành pháp luật thuộc lĩnh vực trọng tâm, liên ngành ở địa phương.
Đặc biệt, để phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan chuyên môn trong công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật, đảm bảo công tác kiểm tra được toàn diện, chặt chẽ hơn. Thông tư bổ sung quy định trách nhiệm của các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp kiểm tra tình hình thi hành pháp luật thuộc phạm vi quản lý ở địa phương.
- Về nội dung kiểm tra: Các nội dung kiểm tra công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật chung và công tác kiểm tra tình hình thi hành pháp luật trong lĩnh vực trọng tâm, liên ngành. Cụ thể:
+ Nội dung kiểm tra việc thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật được thực hiện theo quy định tại khoản 4 Điều 1 của Nghị định số 32/2020/NĐ-CP ngày 05 tháng 3 năm 2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 59/2012/NĐ-CP ngày 23 tháng 7 năm 2012 của Chính phủ về theo dõi tình hình thi hành pháp luật;
+ Nội dung kiểm tra tình hình thi hành pháp luật trong lĩnh vực trọng tâm, liên ngành và kiểm tra tình hình thi hành pháp luật trong lĩnh vực trọng tâm của địa phương được thực hiện theo quy định tại Điều 7, Điều 8, Điều 9 và Điều 10 của Nghị định số 59/2012/NĐ-CP ngày 23 tháng 7 năm 2012 của Chính phủ về theo dõi tình hình thi hành pháp luật.
Thứ ba, Điều tra, khảo sát tình hình thi hành pháp luật
Bỏ bớt 01 nhóm đối tượng được điều tra, khảo sát là “tổ chức, cá nhân là đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của văn bản pháp luật được lựa chọn điều tra, khảo sát”. Đối tượng chủ yếu được điều tra khảo sát có 02 nhóm gồm:
- Tổ chức, cá nhân có liên quan trực tiếp đến việc thi hành pháp luật trong lĩnh vực được lựa chọn điều tra, khảo sát;
- Các chuyên gia, nhà khoa học am hiểu về lĩnh vực được lựa chọn điều tra, khảo sát.
Thứ tư, Thu thập, tiếp nhận, xử lý thông tin về tình hình thi hành pháp luật
Quy định rõ 05 nguồn thu thập thông tin về tình hình thi hành pháp luật gồm: Báo cáo hành chính của cơ quan nhà nước; kết quả hoạt động kiểm tra, điều tra, khảo sát tình hình thi hành pháp luật; thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng; phản ánh, kiến nghị của tổ chức, cá nhân; các nguồn thông tin phù hợp khác theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, ngoài các hình thức cung cấp thông tin theo quy định hiện hành như: gửi văn bản đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền; trực tiếp tại trụ sở tiếp công dân; qua Cổng/Trang Thông tin điện tử của cơ quan nhà nước, Thông tư còn bổ sung hình thức qua số điện thoại của cơ quan nhà nước, đường dây nóng; qua hòm thư điện tử và các hình thức cung cấp thông tin phù hợp khác nhằm đa dạng hóa nguồn cung cấp, tiếp nhận thông tin đảm bảo hiệu quả trong việc xử lý thông tin của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Thứ năm, Xem xét, đánh giá và xử lý kết quả theo dõi tình hình thi hành pháp luật
Trên cơ sở kết quả thu thập thông tin, kết quả kiểm tra, điều tra, khảo sát tình hình thi hành pháp luật và các nguồn thông tin khác, Ủy ban nhân dân các cấp thực hiện việc xem xét, đánh giá tình hình thi hành pháp luật và tổng hợp vào báo cáo công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật hằng năm, gửi cơ quan có thẩm quyền theo quy định. Ủy ban nhân dân các cấp tiến hành các hoạt động xử lý kết quả theo dõi tình hình thi hành pháp luật theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý theo các nội dung quy định tại khoản 1 Điều 14 Nghị định 59/2012/NĐ-CP, khoản 5 Điều 1 Nghị định số 32/2020/NĐ-CP.
Thứ sáu, Báo cáo công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật
03 trường hợp báo cáo công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật là:
- Báo cáo công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật định kỳ hằng năm;
- Báo cáo tình hình xử lý kiến nghị sửa đổi, bổ sung, ban hành mới văn bản quy phạm pháp luật
- Báo cáo đột xuất, báo cáo theo chuyên đề về tình hình thi hành pháp luật.
Các loại báo cáo có mẫu ban hành kèm theo. Riêng báo cáo đột xuất, báo cáo theo chuyên đề về tình hình thi hành pháp luật, thực hiện nội dung báo cáo theo yêu cầu của cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền.
Thứ bảy, Quy định về cộng tác viên theo dõi tình hình thi hành pháp luật
Tiêu chuẩn của cộng tác viên theo dõi tình hình thi hành pháp luật, hình thức huy động và ký hợp đồng với cộng tác viên theo dõi tình hình thi hành pháp luật.
- Về tiêu chuẩn, cá nhân được huy động tham gia hoạt động theo dõi tình hình thi hành pháp luật phải đáp ứng các tiêu chuẩn sau:
+ Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, người bị kỷ luật, người đang chấp hành hình phạt, đang bị quản chế hành chính;
+ Tốt nghiệp đại học chuyên ngành luật hoặc đại học chuyên ngành khác phù hợp với lĩnh vực theo dõi tình hình thi hành pháp luật;
+ Có trình độ, kinh nghiệm công tác từ 03 năm trở lên trong lĩnh vực chuyên ngành phù hợp với công việc mà cơ quan theo dõi thi hành pháp luật yêu cầu.
- Về ký kết hợp đồng với cộng tác viên: Cơ quan nhà nước thực hiện theo dõi tình hình thi hành pháp luật ký hợp đồng theo từng vụ việc cụ thể với những cá nhân có đủ điều kiện quy định trên. Thù lao cho cộng tác viên theo quy định của pháp luật hiện hành. Việc chi trả thù lao cho cộng tác viên căn cứ vào các hoạt động, kết quả công việc mà cộng tác viên đã thực hiện theo quy định tại Thông tư này. Nội dung hợp đồng được ký giữa cơ quan nhà nước thực hiện theo dõi tình hình thi hành pháp luật và cộng tác viên tuân theo quy định của pháp luật về hợp đồng. Cơ quan nhà nước thực hiện theo dõi tình hình thi hành pháp luật và cộng tác viên có trách nhiệm thanh lý hợp đồng cộng tác sau khi kết thúc công việc và làm các thủ tục thanh quyết toán theo quy định của pháp luật hiện hành./.
Căn cứ Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật do Thủ tướng Chính phủ ban hành và thực tiễn thi hành pháp luật trong phạm vi quản lý ở địa phương, Sở Tư pháp chủ trì, phối hợp với các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tham mưu cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật của địa phương trước ngày 30 tháng 01 của năm kế hoạch, gửi về Bộ Tư pháp để theo dõi, tổng hợp.
Căn cứ Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật của Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp và thực tiễn thi hành pháp luật, Ủy ban nhân dân cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã ban hành Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật của địa phương theo thời hạn quy định tại Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật của Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp.
Như vậy, Thông tư mới đã quy định hợp lý hơn về căn cứ và thời hạn ban hành Kế hoạch theo dõi thi hành pháp luật (trước đây quy định việc ban hành Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật ở tỉnh căn cứ Nghị quyết của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán Ngân sách nhà nước hàng năm và thực tiễn thi hành pháp luật; không quy định ban hành Kế hoạch ở cấp huyện, cấp xã). Việc ban hành kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật của các cơ quan địa phương phải phù hợp với Kế hoạch của cấp trên. Do đó, Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật của các địa phương thực hiện theo quy định tại Thông tư số 04/2021/TT-BTP là sát với thực tiễn, góp phần đảm bảo tính khả thi, thống nhất trong công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật.
Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật của UBND cấp huyện, UBND cấp xã ban hành phải gửi về Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp để thuận lợi cho việc theo dõi, tổng hợp.
Thứ hai, Kiểm tra tình hình thi hành pháp luật
- Về phạm vi trách nhiệm kiểm tra ở địa phương: Ủy ban nhân dân các cấp kiểm tra việc thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật của các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cùng cấp, Ủy ban nhân dân cấp dưới trực tiếp; kiểm tra tình hình thi hành pháp luật thuộc phạm vi quản lý ở địa phương. Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp chủ trì, phối hợp với cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp kiểm tra việc thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật, kiểm tra tình hình thi hành pháp luật thuộc lĩnh vực trọng tâm, liên ngành ở địa phương.
Đặc biệt, để phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan chuyên môn trong công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật, đảm bảo công tác kiểm tra được toàn diện, chặt chẽ hơn. Thông tư bổ sung quy định trách nhiệm của các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp kiểm tra tình hình thi hành pháp luật thuộc phạm vi quản lý ở địa phương.
- Về nội dung kiểm tra: Các nội dung kiểm tra công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật chung và công tác kiểm tra tình hình thi hành pháp luật trong lĩnh vực trọng tâm, liên ngành. Cụ thể:
+ Nội dung kiểm tra việc thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật được thực hiện theo quy định tại khoản 4 Điều 1 của Nghị định số 32/2020/NĐ-CP ngày 05 tháng 3 năm 2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 59/2012/NĐ-CP ngày 23 tháng 7 năm 2012 của Chính phủ về theo dõi tình hình thi hành pháp luật;
+ Nội dung kiểm tra tình hình thi hành pháp luật trong lĩnh vực trọng tâm, liên ngành và kiểm tra tình hình thi hành pháp luật trong lĩnh vực trọng tâm của địa phương được thực hiện theo quy định tại Điều 7, Điều 8, Điều 9 và Điều 10 của Nghị định số 59/2012/NĐ-CP ngày 23 tháng 7 năm 2012 của Chính phủ về theo dõi tình hình thi hành pháp luật.
Thứ ba, Điều tra, khảo sát tình hình thi hành pháp luật
Bỏ bớt 01 nhóm đối tượng được điều tra, khảo sát là “tổ chức, cá nhân là đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của văn bản pháp luật được lựa chọn điều tra, khảo sát”. Đối tượng chủ yếu được điều tra khảo sát có 02 nhóm gồm:
- Tổ chức, cá nhân có liên quan trực tiếp đến việc thi hành pháp luật trong lĩnh vực được lựa chọn điều tra, khảo sát;
- Các chuyên gia, nhà khoa học am hiểu về lĩnh vực được lựa chọn điều tra, khảo sát.
Thứ tư, Thu thập, tiếp nhận, xử lý thông tin về tình hình thi hành pháp luật
Quy định rõ 05 nguồn thu thập thông tin về tình hình thi hành pháp luật gồm: Báo cáo hành chính của cơ quan nhà nước; kết quả hoạt động kiểm tra, điều tra, khảo sát tình hình thi hành pháp luật; thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng; phản ánh, kiến nghị của tổ chức, cá nhân; các nguồn thông tin phù hợp khác theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, ngoài các hình thức cung cấp thông tin theo quy định hiện hành như: gửi văn bản đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền; trực tiếp tại trụ sở tiếp công dân; qua Cổng/Trang Thông tin điện tử của cơ quan nhà nước, Thông tư còn bổ sung hình thức qua số điện thoại của cơ quan nhà nước, đường dây nóng; qua hòm thư điện tử và các hình thức cung cấp thông tin phù hợp khác nhằm đa dạng hóa nguồn cung cấp, tiếp nhận thông tin đảm bảo hiệu quả trong việc xử lý thông tin của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Thứ năm, Xem xét, đánh giá và xử lý kết quả theo dõi tình hình thi hành pháp luật
Trên cơ sở kết quả thu thập thông tin, kết quả kiểm tra, điều tra, khảo sát tình hình thi hành pháp luật và các nguồn thông tin khác, Ủy ban nhân dân các cấp thực hiện việc xem xét, đánh giá tình hình thi hành pháp luật và tổng hợp vào báo cáo công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật hằng năm, gửi cơ quan có thẩm quyền theo quy định. Ủy ban nhân dân các cấp tiến hành các hoạt động xử lý kết quả theo dõi tình hình thi hành pháp luật theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý theo các nội dung quy định tại khoản 1 Điều 14 Nghị định 59/2012/NĐ-CP, khoản 5 Điều 1 Nghị định số 32/2020/NĐ-CP.
Thứ sáu, Báo cáo công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật
03 trường hợp báo cáo công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật là:
- Báo cáo công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật định kỳ hằng năm;
- Báo cáo tình hình xử lý kiến nghị sửa đổi, bổ sung, ban hành mới văn bản quy phạm pháp luật
- Báo cáo đột xuất, báo cáo theo chuyên đề về tình hình thi hành pháp luật.
Các loại báo cáo có mẫu ban hành kèm theo. Riêng báo cáo đột xuất, báo cáo theo chuyên đề về tình hình thi hành pháp luật, thực hiện nội dung báo cáo theo yêu cầu của cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền.
Thứ bảy, Quy định về cộng tác viên theo dõi tình hình thi hành pháp luật
Tiêu chuẩn của cộng tác viên theo dõi tình hình thi hành pháp luật, hình thức huy động và ký hợp đồng với cộng tác viên theo dõi tình hình thi hành pháp luật.
- Về tiêu chuẩn, cá nhân được huy động tham gia hoạt động theo dõi tình hình thi hành pháp luật phải đáp ứng các tiêu chuẩn sau:
+ Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, người bị kỷ luật, người đang chấp hành hình phạt, đang bị quản chế hành chính;
+ Tốt nghiệp đại học chuyên ngành luật hoặc đại học chuyên ngành khác phù hợp với lĩnh vực theo dõi tình hình thi hành pháp luật;
+ Có trình độ, kinh nghiệm công tác từ 03 năm trở lên trong lĩnh vực chuyên ngành phù hợp với công việc mà cơ quan theo dõi thi hành pháp luật yêu cầu.
- Về ký kết hợp đồng với cộng tác viên: Cơ quan nhà nước thực hiện theo dõi tình hình thi hành pháp luật ký hợp đồng theo từng vụ việc cụ thể với những cá nhân có đủ điều kiện quy định trên. Thù lao cho cộng tác viên theo quy định của pháp luật hiện hành. Việc chi trả thù lao cho cộng tác viên căn cứ vào các hoạt động, kết quả công việc mà cộng tác viên đã thực hiện theo quy định tại Thông tư này. Nội dung hợp đồng được ký giữa cơ quan nhà nước thực hiện theo dõi tình hình thi hành pháp luật và cộng tác viên tuân theo quy định của pháp luật về hợp đồng. Cơ quan nhà nước thực hiện theo dõi tình hình thi hành pháp luật và cộng tác viên có trách nhiệm thanh lý hợp đồng cộng tác sau khi kết thúc công việc và làm các thủ tục thanh quyết toán theo quy định của pháp luật hiện hành./.
Tác giả bài viết: Nguyễn Thùy Dương
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Thông tin nổi bật
-
Giảm tiền thuê đất năm 2023
-
Hội nghị tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật và nghiệp vụ cho đội ngũ báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật tỉnh Thái Nguyên năm 2023
-
Thái Nguyên tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2023
-
Thái Nguyên tổ chức Lễ Hưởng ứng Ngày Pháp luật nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2023
-
Hình thức xử phạt Cảnh cáo được áp dụng khi nào trong xử phạt vi phạm hành chính?
Thăm dò ý kiến
Thống kê truy cập
- Đang truy cập75
- Hôm nay12,739
- Tháng hiện tại539,958
- Tổng lượt truy cập10,672,102
