Sở Tư pháp tỉnh Thái Nguyên - Cổng thông tin điện tử Phổ biến giáo dục pháp luật
Một số vấn đề liên quan đến Dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi)
Sáng ngày 12/02/2025, tại phiên khai mạc Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trình bày trước Quốc hội Tờ trình số 68/TTr-CP ngày 08/02/2025 trình dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi). Nhiệm vụ này được Chính phủ thực hiện theo Nghị quyết số 59/2024/NQ-UBTVQH15 ngày 11/12/2024 và Nghị quyết số 65/2025/UBTVQH15 ngày 15/01/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025Trên cơ sở ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Phiên họp lần thứ 42 (ngày 05/02/2025), ý kiến thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Chính phủ đã phối hợp với các cơ quan liên quan chỉnh lý, hoàn thiện dự án Luật Ban hành VBQPPL (sửa đổi) và trình Quốc hội tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9 vừa qua.Với những yêu cầu cấp thiết về xây dựng và hoàn thiện thể chế, dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) được xây dựng theo trình tự, thủ tục rút gọn. Để rộng đường theo dõi, trao đổi, nghiên cứu đối với dự thảo, Trang Phổ biến giáo dục pháp luật thông tin tới bạn đọc các nội dung trình của Chính phủ dưới góc độ lập pháp đối với nhiệm vụ xây dựng một luật có tác động rất lớn tới việc xây dựng và ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật trong hệ thống pháp luật của nước ta. Xin trân trọng giới thiệu!
Bài 1. Cơ sở chính trị và sự cần thiết ban hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi)
Có thể khẳng định rằng, cơ sở chính trị của dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) rất chắc chắn, đầy đủ và được chỉ đạo xuyên suốt trong tư duy, đường lối lãnh đạo của Đảng ta trong nhiều năm qua và trọng tâm hơn trong những năm gần đây.
Trong Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định mục tiêu: “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân do Đảng lãnh đạo là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị”. Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Hội nghị Trung ương lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII([1]) xác định một trong ba vấn đề trọng tâm là hoàn thiện hệ thống pháp luật và cơ chế tổ chức thực hiện pháp luật nghiêm minh, nhất quán; bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực pháp luật, với một số nội dung cụ thể như:
(1) Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật, bảo đảm chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả;
(2) Quy định rõ hơn quy trình xây dựng chính sách, phân định rõ quy trình lập pháp và quy trình xây dựng văn bản dưới luật;
(3) Đề cao và coi trọng đạo luật, đơn giản hóa, giảm tầng nấc, loại hình văn bản trong hệ thống VBQPPL;
(4) Luật hóa đến mức tối đa những vấn đề quan trọng của đất nước thuộc thẩm quyền của Quốc hội;
(5) Siết chặt kỷ luật, kỷ cương, đề cao trách nhiệm, nhất là trách nhiệm người đứng đầu, kiên quyết chống tiêu cực, “lợi ích nhóm” trong công tác xây dựng pháp luật.
Bên cạnh đó, tại các văn bản như Kết luận số 01-KL/TW ngày 04/4/2016([2]), Kết luận số 83-KL/TW ngày 29/7/2020 của Bộ Chính trị([3]), Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương([4]), Kết luận số 19-KL/TW ngày 14/10/2021 Bộ Chính trị([5]), Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị([6]) đã đề ra chủ trương về việc nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Luật Ban hành VBQPPL nhằm hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật, quy định rõ trách nhiệm, sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan được giao chủ trì soạn thảo, thẩm định, thẩm tra; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân trong việc tham gia xây dựng pháp luật; siết chặt kỷ luật, kỷ cương, đề cao trách nhiệm, nhất là người đứng đầu, không để xảy ra tình trạng lồng ghép “lợi ích nhóm”, “lợi ích cục bộ” trong xây dựng pháp luật.
Đặc biệt, tại Phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã có ý kiến chỉ đạo của và tiếp tục quán triệt tại kết luận làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp([7]), chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội([8]), Thủ tướng Chính phủ([9]) về việc đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện thể chế, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, trong đó đề ra nhiệm vụ cần khẩn trương sửa đổi Luật Ban hành VBQPPL.
Mới đây nhất là Công văn số 12918-CV/VPTW ngày 06/01/2025, Công văn số 13078-CV/VPTW ngày 14/01/2025 của Văn phòng Trung ương Đảng và Kết luận số 119-KL/TW ngày 20/01/2025 của Bộ Chính trị về định hướng đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật, trong đó nêu 07 nhiệm vụ mà các cấp uỷ, tổ chức đảng, cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị cần tập trung làm tốt nhằm đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, đổi mới mạnh mẽ quy trình xây dựng pháp luật theo hướng chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả: (i) bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng trong công tác xây dựng pháp luật; xác định rõ việc lãnh đạo công tác xây dựng thể chế, hoàn thiện pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên của các cấp uỷ, tổ chức đảng; thực hiện nghiêm túc Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị; (ii) đổi mới mạnh mẽ tư duy xây dựng pháp luật; (iii) tiếp tục đơn giản hoá hệ thống pháp luật, phân định rõ thẩm quyền lập pháp và lập quy; (iv) đổi mới mạnh mẽ việc xây dựng Chương trình lập pháp của Quốc hội theo hướng vừa có chiến lược, định hướng dài hạn, vừa có chương trình hằng năm linh hoạt, bám sát thực tiễn cuộc sống; (v) tiếp tục đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng, ban hành VBQPPL bảo đảm dân chủ, chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả, minh bạch, dễ tiếp cận, dễ áp dụng trên thực tế, tiết kiệm thời gian, chi phí, đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng xây dựng pháp luật, kịp thời đáp ứng yêu cầu thực tiễn; (vi) tiếp tục phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và Nhân dân trong việc chủ động, tích cực tham gia xây dựng pháp luật; hoàn thiện cơ chế phản biện xã hội, giải trình và tiếp thu ý kiến đối với dự thảo VBQPPL; (vii) phát triển nguồn nhân lực làm công tác xây dựng pháp luật có bản lĩnh chính trị, vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, thành thạo chuyên môn; quan tâm bố trí đủ nguồn lực, có cơ chế tài chính và chế độ, chính sách đặc thù cho công tác và cán bộ làm công tác pháp chế, xây dựng pháp luật, xác định đầu tư cho xây dựng pháp luật là đầu tư cho phát triển; đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong xây dựng pháp luật.
Các phân tích trên cho thấy, cơ sở chính trị của dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) là rất toàn diện, đảm bảo đầy đủ về lý luận phát triển đất nước và phát huy cao độ vai trò lãnh đạo của Đảng trong công tác xây dựng pháp luật; tạo đà vững chắc cho Việt Nam vuơn mình trong kỷ nguyên mới của dân tộc./.
Phòng PBGDPL
Có thể khẳng định rằng, cơ sở chính trị của dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) rất chắc chắn, đầy đủ và được chỉ đạo xuyên suốt trong tư duy, đường lối lãnh đạo của Đảng ta trong nhiều năm qua và trọng tâm hơn trong những năm gần đây.
Trong Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định mục tiêu: “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân do Đảng lãnh đạo là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị”. Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Hội nghị Trung ương lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII([1]) xác định một trong ba vấn đề trọng tâm là hoàn thiện hệ thống pháp luật và cơ chế tổ chức thực hiện pháp luật nghiêm minh, nhất quán; bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực pháp luật, với một số nội dung cụ thể như:
(1) Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật, bảo đảm chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả;
(2) Quy định rõ hơn quy trình xây dựng chính sách, phân định rõ quy trình lập pháp và quy trình xây dựng văn bản dưới luật;
(3) Đề cao và coi trọng đạo luật, đơn giản hóa, giảm tầng nấc, loại hình văn bản trong hệ thống VBQPPL;
(4) Luật hóa đến mức tối đa những vấn đề quan trọng của đất nước thuộc thẩm quyền của Quốc hội;
(5) Siết chặt kỷ luật, kỷ cương, đề cao trách nhiệm, nhất là trách nhiệm người đứng đầu, kiên quyết chống tiêu cực, “lợi ích nhóm” trong công tác xây dựng pháp luật.
Bên cạnh đó, tại các văn bản như Kết luận số 01-KL/TW ngày 04/4/2016([2]), Kết luận số 83-KL/TW ngày 29/7/2020 của Bộ Chính trị([3]), Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương([4]), Kết luận số 19-KL/TW ngày 14/10/2021 Bộ Chính trị([5]), Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị([6]) đã đề ra chủ trương về việc nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Luật Ban hành VBQPPL nhằm hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật, quy định rõ trách nhiệm, sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan được giao chủ trì soạn thảo, thẩm định, thẩm tra; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân trong việc tham gia xây dựng pháp luật; siết chặt kỷ luật, kỷ cương, đề cao trách nhiệm, nhất là người đứng đầu, không để xảy ra tình trạng lồng ghép “lợi ích nhóm”, “lợi ích cục bộ” trong xây dựng pháp luật.
Đặc biệt, tại Phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã có ý kiến chỉ đạo của và tiếp tục quán triệt tại kết luận làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp([7]), chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội([8]), Thủ tướng Chính phủ([9]) về việc đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện thể chế, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, trong đó đề ra nhiệm vụ cần khẩn trương sửa đổi Luật Ban hành VBQPPL.
Mới đây nhất là Công văn số 12918-CV/VPTW ngày 06/01/2025, Công văn số 13078-CV/VPTW ngày 14/01/2025 của Văn phòng Trung ương Đảng và Kết luận số 119-KL/TW ngày 20/01/2025 của Bộ Chính trị về định hướng đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật, trong đó nêu 07 nhiệm vụ mà các cấp uỷ, tổ chức đảng, cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị cần tập trung làm tốt nhằm đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, đổi mới mạnh mẽ quy trình xây dựng pháp luật theo hướng chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả: (i) bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng trong công tác xây dựng pháp luật; xác định rõ việc lãnh đạo công tác xây dựng thể chế, hoàn thiện pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên của các cấp uỷ, tổ chức đảng; thực hiện nghiêm túc Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị; (ii) đổi mới mạnh mẽ tư duy xây dựng pháp luật; (iii) tiếp tục đơn giản hoá hệ thống pháp luật, phân định rõ thẩm quyền lập pháp và lập quy; (iv) đổi mới mạnh mẽ việc xây dựng Chương trình lập pháp của Quốc hội theo hướng vừa có chiến lược, định hướng dài hạn, vừa có chương trình hằng năm linh hoạt, bám sát thực tiễn cuộc sống; (v) tiếp tục đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng, ban hành VBQPPL bảo đảm dân chủ, chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả, minh bạch, dễ tiếp cận, dễ áp dụng trên thực tế, tiết kiệm thời gian, chi phí, đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng xây dựng pháp luật, kịp thời đáp ứng yêu cầu thực tiễn; (vi) tiếp tục phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và Nhân dân trong việc chủ động, tích cực tham gia xây dựng pháp luật; hoàn thiện cơ chế phản biện xã hội, giải trình và tiếp thu ý kiến đối với dự thảo VBQPPL; (vii) phát triển nguồn nhân lực làm công tác xây dựng pháp luật có bản lĩnh chính trị, vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, thành thạo chuyên môn; quan tâm bố trí đủ nguồn lực, có cơ chế tài chính và chế độ, chính sách đặc thù cho công tác và cán bộ làm công tác pháp chế, xây dựng pháp luật, xác định đầu tư cho xây dựng pháp luật là đầu tư cho phát triển; đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong xây dựng pháp luật.
Các phân tích trên cho thấy, cơ sở chính trị của dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) là rất toàn diện, đảm bảo đầy đủ về lý luận phát triển đất nước và phát huy cao độ vai trò lãnh đạo của Đảng trong công tác xây dựng pháp luật; tạo đà vững chắc cho Việt Nam vuơn mình trong kỷ nguyên mới của dân tộc./.
Phòng PBGDPL
([1]) Về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới
([2]) Về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 48-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa IX về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020
([3]) Về tổng kết Nghị quyết số 48-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa IX về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020
([4]) Về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”
([5]) Thông qua Đề án Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV
([6]) Về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật
([7]) Thông báo số 108-TB/VPTW ngày 18/11/2024 của Văn phòng Trung ương Đảng về kết luận của Đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp.
([8]) Văn bản số 15/CTQH ngày 29/10/2024 về việc đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật đã đặt ra là các cơ quan, đơn vị được giao trách nhiệm soạn thảo, trình, thẩm tra, tiếp thu, chỉnh lý dự án luật, dự thảo nghị quyết, các vị đại biểu Quốc hội và đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác xây dựng pháp luật tổ chức nghiên cứu, học tập, quán triệt sâu sắc tinh thần đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật theo Nghị quyết số 27-NQ/TW và ý kiến chỉ đạo của Đồng chí Tổng Bí thư; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng, thẩm tra, tiếp thu hoàn thiện các dự án luật, dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội xem xét, thông qua ….
([9]) Văn bản số 868/TTg-TKBT ngày 25/10/2024 về việc đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện thể chế, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, trong đó nêu rõ: “… chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật theo hướng vừa đảm bảo yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển”,… “đối mới quy trình xây dựng, tổ chức thực hiện pháp luật, bám sát thực tiễn, đứng trên mảnh đất thực tiễn Việt Nam để xây dựng các quy định pháp luật phù hợp, ... vừa làm vừa rút kinh nghiệm; không nóng vội nhưng không cầu toàn để mất thời cơ; lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể. Thường xuyên đánh giá hiệu quả chất lượng chính sách sau ban hành để kịp thời điều chỉnh bất cập, mâu thuẫn, giảm thiểu thất thoát, lãng phí các nguồn lực; chủ động phát hiện và tháo gỡ nhanh nhất những “điểm nghẹn” có nguyên nhân từ các quy định của pháp luật.”…
Tác giả bài viết: Lê Thị Minh Hiếu
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Thông tin nổi bật
-
Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số quy định về xây dựng văn bản quy phạm pháp luật
-
Bộ Xây dựng công bố danh mục thủ tục hành chính mới trong lĩnh vực nhà ở
-
Cập nhật thông tin dữ liệu phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh Thái Nguyên
-
Thủ tục thu hồi, hủy Giấy chứng nhận đã cấp và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất sau khi thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp
-
Đề án “Nâng cao năng lực đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở giai đoạn 2024 - 2030”
Thăm dò ý kiến
Thống kê truy cập
- Đang truy cập56
- Hôm nay13,500
- Tháng hiện tại328,133
- Tổng lượt truy cập16,344,743
