Sở Tư pháp tỉnh Thái Nguyên - Cổng thông tin điện tử Phổ biến giáo dục pháp luật

Ý nghĩa lịch sử của cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam - Sự kiện trọng đại trong lịch sử dân tộc nước ta - mốc son chói lọi, đánh dấu bước phát triển nhảy vọt đầu tiên về thể chế dân chủ của nước Việt Nam, mở ra một thời kỳ phát triển mới của Đất nước; lần đầu tiên trong lịch sử, người dân Việt Nam từ thân phận nô lệ trở thành công dân của một nước tự do, độc lập, tự quyết vận mệnh của mình, tự xây dựng chế độ cộng hòa dân chủ; tuyên truyền sự hình thành và phát triển của Quốc hội Việt Nam. Khẳng định sự ra đời của Quốc hội là thành quả đấu tranh cách mạng của Nhân dân ta dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh; quá trình hình thành và sự ra đời của Quốc hội là kết tinh của sự lựa chọn đúng đắn, kết hợp nhuần nhuyễn chủ nghĩa yêu nước với những giá trị phổ quát của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, phù hợp với nguyện vọng của Nhân dân và quy luật phát triển của lịch sử; Quốc hội luôn là hiện thân của khối đại đoàn kết dân tộc, là cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của Đất nước, cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân.

Việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 là nhiệm vụ chính trị - pháp lý hệ trọng, có ý nghĩa to lớn đối với sự phát triển của đất nước trong giai đoạn mới. Trong đó, quyết định về hiệu lực thi hành và quy định chuyển tiếp là nội dung cực kỳ quan trọng, quyết định sự thành công của quá trình chuyển đổi; các quy định chuyển tiếp cần đảm bảo tính toàn diện, chi tiết, khả thi để hệ thống chính trị vận hành thông suốt và đời sống người dân ít bị ảnh hưởng nhất.

1. Đặt vấn đề
Thực hiện dân chủ ở cơ sở nói chung và ở xã, phường, thị trấn (cấp xã) nói riêng là vấn đề có ý nghĩa quan trọng luôn được Đảng, Nhà nước ta quan tâm đặc biệt trong suốt quá trình xây dựng, đổi mới đất nước. Để nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương cấp cơ sở, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg ngày 22/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định một trong các tiêu chí đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là thực hiện dân chủ ở cấp xã (tiêu chí 4) và chỉ tiêu công khai các thông tin (thuộc tiêu chí 2 về tiếp cận thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật). Quy định này xuất phát từ vị trí, vai trò của chính quyền địa phương cấp xã, không chỉ là cầu nối giữa Nhà nước, các tổ chức và cá nhân trên địa bàn cấp xã mà còn đại diện cho Nhà nước và nhân danh Nhà nước thực thi quyền lực nhà nước; trực tiếp tổ chức thực hiện các đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước tại cơ sở.
Cùng với đó, thể chế hóa kịp thời các định hướng, yêu cầu tại Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng về thực hiện tốt, có hiệu quả phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”,“bảo đảm quyền của công dân, để công dân được biết, tham gia ý kiến, quyết định và kiểm tra, giám sát việc thực hiện dân chủ ở cơ sở”…, Quốc hội khoá XV (kỳ họp thứ 4 ngày 10/11/2022) đã thông qua Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/07/2023, trong đó dành riêng chương II để quy định về thực hiện dân chủ ở cấp xã. Các văn bản nêu trên được ban hành và có hiệu lực thi hành vào các thời điểm khác nhau, do đó, việc triển khai thực hiện trên thực tế, nhất là các quy định mới về thực hiện dân chủ ở cấp xã theo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở sẽ có những tác động đến Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg.

Khái niệm, ý nghĩa về phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua hoạt động hoà giải ở cơ sở