XÂY DỰNG MÔ HÌNH PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT VÀ MÔ HÌNH HOÀ GIẢI Ở CƠ SỞ HOẠT ĐỘNG CÓ HIỆU QUẢ

Thứ hai - 17/07/2023 05:34 3.926 0
Ngày 15/8/2022 Bộ Tư pháp đã ban hành Quyết định 1723/QĐ-BTP hướng dẫn tiêu chí huyện đạt chuẩn tiếp cận pháp luật thuộc Bộ tiêu chí quốc gia về huyện nông thôn mới, tiêu chí tiếp cận pháp luật thuộc Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 - 2025 và tiêu chí quận, thị xã, thành phố đạt chuẩn tiếp cận pháp luật thuộc tiêu chí quận, thị xã, thành phố thuộc cấp tỉnh đạt chuẩn đô thị văn minh. Theo đó, có quy định về việc xây dựng mô hình điển hình về phổ biến, giáo dục pháp luật và mô hình điển hình về hoà giải ở cơ sở. Tuy nhiên đến nay chưa có hướng dẫn về trình tự, thủ tục thành lập, tổ chức và hoạt động của các mô hình này, qua nghiên cứu và tìm hiểu các hình thức mô hình hoạt động của các ngành, lĩnh vực đã có tổ chức và hoạt động trong nhiều năm qua tôi tổng hợp, đánh giá và giới thiệu cách thức tổ chức triển khai xây dựng, thành lập mô hình điển hình về phổ biến, giáo dục pháp luật và mô hình điển hình về hoà giải ở cơ sở để bạn đọc tham khảo.
Theo Quyết định số 1723/ QĐ-BTP ngày 15 tháng 8 năm 2022 của Bộ Tư pháp hướng dẫn tiêu chí huyện đạt chuẩn tiếp cận pháp luật thuộc Bộ tiêu chí quốc gia về huyện nông thôn mới, tiêu chí tiếp cận pháp luật thuộc Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 - 2025 và tiêu chí quận, thị xã, thành phố đạt chuẩn tiếp cận pháp luật thuộc tiêu chí quận, thị xã, thành phố thuộc cấp tỉnh đạt chuẩn đô thị văn minh (sau đây gọi chung là Quyết định 1723) thì xã đạt các yêu cầu theo nội dung 16.1 của tiêu chí 16 “Tiếp cận pháp luật” tại Phụ lục II kèm theo Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 08 tháng 3 năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới và Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 - 2025 khi có đồng thời mô hình điển hình về phổ biến, giáo dục pháp luật và mô hình điển hình về hòa giải ở cơ sở theo quy định của hướng dẫn này (sau đây viết tắt là các mô hình). Do đó có thể khẳng định đây là nhiệm vụ trực tiếp của cấp xã và thẩm quyền quyết định hay không quyết định tổ chức triển khai xây dựng các mô hình điển hình theo yêu cầu của Quyết định 1723 thuộc Chủ tịch UBND xã. Vì vậy trước tiên để xây dựng các mô hình  Chủ tịch UBND xã phải xây dựng Kế hoạch xây dựng các mô hình.
          Trong nội dung của kế hoạch cần xác định rõ loại mô hình, số lượng, quy mô mô hình cần xây dựng. Tại nội dung này chúng ta cần chú ý, Quyết định 1723 chỉ đưa ra điều kiện là xã phải có 2 loại mô hình là “mô hình điển hình về phổ biến, giáo dục pháp luật và mô hình điển hình về hòa giải ở cơ sở” mà không quy định bắt buộc mỗi loại phải có bao nhiêu mô hình, Do đó, theo kinh nghiệm của các địa phương khác thì khi bắt đầu triển khai chúng ta nên chỉ xây dựng mỗi loại xây dựng một mô hình sau khi hoạt động ổn định tổ chức đánh giá nếu thực sự có hiệu quả thì chúng ta quyết định nhân rộng.
          Bên cạnh đó để đảm bảo tính khả thi của kế hoạch thì nội dung cần phải giao nhiệm vụ chủ trì tham mưu tổ chức thực hiện cho công chức Tư pháp- Hộ tịch cấp xã và các ngành có đầu mối liên quan đến hoạt động của các mô hình có trách nhiệm phối hợp.
          Đối với mô hình mô hình điển hình về phổ biến, giáo dục pháp luật thì cần giao cho các công chức chuyên môn ở cấp xã tham gia phối hợp vì mỗi ngành quản lý nhà nước một số lĩnh vực quản lý nhà nước theo đó thì các ngành này có trách nhiệm tuyên truyền, phổ biến pháp luật thuộc ngành, lĩnh vực đó hơn nữa hầu hết các ngành đều có cán bộ ở cơ sở là cộng tác viên hoặc đầu mối tham gia hỗ trợ chính quyền cấp xã trong việc thi hành pháp luật nên để các ngành tham gia ngay từ khi vận động, tuyên truyền tham gia mô hình cũng như trong quá trình hoạt động sẽ làm phong phú, đa dạng hơn về các lĩnh vực pháp luật được tuyên truyền, phổ biến.
          Sau khi kế hoạch được ban hành chúng ta sang bước tiếp theo đó là tổ chức thực hiện.
          Trong bước này, việc đầu tiên cần làm là nghiên cứu và  khảo sát các mô hình của các địa phương khác và các mô hình của địa phương, trên cơ sở đó có thể giúp tìm ra một mô hình mới hoặc một mô hình thích hợp với tình hình, điều kiện của địa phương.
          Sau khi khảo sát cần có báo cáo đánh giá tổng hợp đối với từng mô hình, trong đó cần đặc biệt trú trọng đánh giá về chất lượng hiệu quả, khả năng hoạt động ổn định lâu dài của từng mô hình, khả năng hoạt động ổn định lâu dài để xác định được cái ưu, cái khuyết của từng mô hình.
          Tiếp sau khi hoàn thành việc khảo sát, để đảm bảo tính khả thi và nhận được sự đồng thuận cao của nhân dân, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng và tổ chức hoạt động của mô hình chúng ta cần tổ chức lấy ý kiến của nhân dân.
          Việc tổ chức lấy ý kiến của nhân dân cần giải thích rõ cho nhân dân về lý do của việc xây dựng các mô hình, việc thành lập mô hình người dân sẽ được gì và phải làm gì để tham gia, tham gia như thế nào? đồng thời giới thiệu các mô hình và thông tin về    chất lượng hiệu quả, khả năng hoạt động ổn định lâu dài của từng mô hình, khả năng hoạt động ổn định lâu dài để xác định được cái ưu, cái khuyết của từng mô hình đã khảo sát để nhân dân tham gia ý kiến trong việc xác định xây dựng mô hình nào.
          Hình thức, trình tự thủ tục  lấy ý kiến chúng ta có thể áp dụng các quy định của Luật dân chủ ở cơ sở và giao cho Trưởng thôn, bản, tổ trưởng tổ phố  để tổ chức triển khai. Sau khi có ý kiến của người dân cần lấy biểu quyết và có kết luận cụ thể mô hình sẽ tổ chức triển khai.
          Bước tiếp theo là vận động giới thiệu lựa chọn nhân sự, số lượng nhân sự tham gia mô hình ( số lượng nhân sự tuỳ thuộc vào từng loại mô hình để quyết định) sau khi đã lựa chọn được nhân sự, căn cứ biên bản họp thôn Chủ tịch UBND cấp xã ban hành Quyết định thành lập mô hình,
          Căn cứ Quyết định thành lập mô hình của Chủ tịch UBND xã, Trưởng thôn, bản, tổ phố… chủ trì phối hợp với Ban công tác Mặt trận thôn, bản, tổ phố xây dựng Quy chế hoạt động trình Chủ tịch UBND xã ban hành Quyết định công nhận Quy chế tổ chức và hoạt động.
          Sau khi có Quyết định thành lập mô hình và Quyết định công nhận Quy chế tổ chức và hoạt động thì triển khai tổ chức Lễ ra mắt mô hình.
          Để đảm bảo chất lượng, tính trang trọng cũng như thể hiện được vai trò, tầm quan trọng của mô hình đối với đời sống của nhân dân ở cơ sở, chúng ta cần tổ chức thật nghiêm túc, công việc này cần giao cho Bí thư Chi bộ lãnh đạo và giao cho Trưởng thôn, bản, tổ phố  chủ trì phối hợp với Ban công tác MTTQ triệu tập và tổ chức lễ ra mắt với sự hướng dẫn của công chức Tư pháp-Hộ tịch cấp xã.
Trình tự, diễn biến Lễ ra mắt có thể tham khảo bảo gồm các nội dung sau:
+ Văn nghệ chào mừng;
+ Chào cờ;
+ Tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu;
+ Trưởng thôn khai mạc;
+ Chủ tịch UBND xã công bố Quyết định thành lập trao Quyết định thành lập cho những người tham gia mô hình;
+ Ra mắt những người tham gia mô hình trao Quyết định thành lập cho những người tham gia mô hình;
+ Trưởng ban công tác MTTQ thông qua Quy chế hoạt động;
+ Đại diện những người tham gia mô hình phát biểu ý kiến;
+ Phát biểu của UBND xã;
+ Phát biểu của Bí thư Chi bộ thôn;
+ Trưởng thôn bế mạc.
Như trên đã khẳng định mô hình điển hình về phổ biến, giáo dục pháp luật và mô hình điển hình về hòa giải ở cơ sở là các mô hình thuộc điều kiện để đánh giá xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật làm cơ sở cho huyện đạt chuẩn tiếp cận pháp luật và điều quan trọng hơn là các mô hình này sẽ đem lại cho người dân ở cơ sở cơ hội tiếp cận trực tiếp với các quy định của pháp luật giúp người dân thực hiện quyền tiếp cận pháp luật để có thể sử dụng đúng đủ các quyền và thực hiện nghiêm các nghĩa vị của công dân đối với Nhà nước, Hy vọng rằng với bài viết này sẽ đem lại cho những cán bộ, công chức những thông tin nhất định để tham khảo áp dụng trong việc tham mưu triển khai công tác xây dựng xã, huyện đạt chuẩn tiếp cận pháp luật./.

Tác giả bài viết: Đình Quang

Tổng số điểm của bài viết là: 5 trong 1 đánh giá

Xếp hạng: 5 - 1 phiếu bầu
Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây